Qurilishda marketing

7.3. Qurilish mehnati bozori sub’yektlari, mehnat taklifi va talab 
Mehnat birjasi bozorning eng muhim vositasi hisoblanadi, Bu yerda turli 
xil  ishchi  kuchiga  talab  va  uni  taklif  etish  bevosita  shakllanadi.  Mehnat 
birjasi  ish  kuchining  butun  rezervini  ham  aks  ettiradi,  ishsizlarni  tayyorlash 
va qayta tayyorlash, ijtimoiy ishlarni tashkil etish bilan shugullanadi. 
Mehnat bozori mehnat resurslarini ish bilan bandlik muammosini uning 
vaziyatini  iqtisodiy  tarmoqlari  bo‗yicha  joylashganligini,  ijtimoiy  mehnat 
taqsimoti asosida taqsimlanganligi, hajmi va ishsizlik darajasini ko‗rsatadi. 
Shunday  qilib  mehnat  bozori  bu  ish  kuchini  sotish  va  sotib  olish  bilan 
bog‗liq munosabatlarga aytiladi. Mehnat bozori  quyidagi xususiyatlarga ega: 
1. 
 
Taklif qiliinayotgan ish kuchi sifati bo‗yicha turli tarkibga ega 
2. 
 
Hamma  vaqt  mehnat  bozorida  notenglik  mavjud,  ya‘ni  talab  taklifga 
nisbatan kam bo‗ladi, yuqori malakali ish kuchi bundan mustasno 
3. 
 
Ishlovchilar  o‗rasida  ish  joyini  saqlab  qolish  uchun  kuchli  raqobat 
mavjud bo‗ladi. 
Ilmiy  tehnika  taraqqiyoti  kam  malakali  ish  kuchiga  talabni  kamayib 
yuqori malakali ish kuchiga talabni ko‗payib borishi uchun sharoit yaratadi. 
Mehnat  bozorini  tartibga  solishda  ishga  joylash  bo‗yicha  tadbirlarni 
amalga  oshirishda  mehnat  birjalari,  ish  bilan  bandlik  masalalari  bilan 
shugullanuvchi  tashkilotlar  va  davlat  tomonidan  ishlab  chiqariladigan  ish 
bilan band bulmaganlar uchun dasturlar xizmat qiliadi. 
Agar  ish  kuchiga  kuyi  chegarada  haq  to‗lansa  demak  uni  qiymat  tula 
baholanmagan bo‗ladi. 
Mehnat bozorida ish kuchi taklifi quyidagilardan shakllanadi. 
1. 
 
Mehnat  yoshiga  etgan  va  mehnat  faoliyatini  birinchi  marta 
boshlayotganlar  .Ishlab  chiqarishda  bulayotgan  tarkibiy  o‗zgarishlar  tufayli 
vaqtincha bo‗sh xodimlar . 
2. 
 
Mehnat yoshidagi mehnatga layoqatli lekin ish bilan  band  bulmagan 
ishlash hohishiga ega aholi
. 
Bu bozor boshqalardan tubdan farq qiliadi. Xaridor va  sotuvchi talab va 
taklif,  boshqa  bozorlardagidek    lekin  sotiladigan  tovar  o‗zgacha  ya‘ni    u 
boshqa  tovarlarga  uxshagan  moddiy  ko‗rinishga  ega    emas.