Qurilish vazirligi toshkent arxitektura qurilish instituti

 
Ohak – kulli bog‘lovchi 
Bu bog‘lovchini olish uchun havo yoki gidravlik ohakni quruq kulni birgalikda 
maydalanadi.  Odatda  bir  vaqtda  5%  gacha  bo‘lgan  gipstoshi  qo‘shiladi.  Ohak 
miqdori bog‘lovchida umumiy massasidan 50% tashkil qiladi. 
Ohak  –  kulli  bog‘lovchini  tarkibi  yonilg‘ini  qattiq  mineral  qismini  tarkibiga, 
uni yondirish shartlariga bog‘liq. 
Toshko‘mir yonganda hosil bo‘lgan kullar ishlatilganda ularni 60 – 80% ohak 
20 – 40% miqdorda olinadi, agar balchiq (torf) kullari bo‘lsa 70 – 90% va ohak 10 – 
30%  olinadi.  Ishlab  chiqarish  texnologik  jarayonini  kul,  ohak,  gips  birgalikda 
maydalab tuyib olinadi. 
Bu  bog‘lovchilarni  tutib  qolishi  va  qaytishi  ohak  bilan  faol  metakaolinitni 
ta’sirlashuviga  asoslangan.  Bunda  har  xil  asosli  kalsiy  gidrotsementlar 

---

89 
 
gidroalyuminosilikatlar, gidrogelenitlar (2SaO, Al
2
O
3
  SiO
2
 8H
2
O) hosil bo‘ladi. Bu 
sementlar sekin qotadi va tutib qoladi. Mustahkamligi birinchi 1 – 3 oyda past. 
Hajmiy og‘irligi sochiluvgan holatda 700 – 800, zichlantirgan  holatda 900 – 
1200 kg/m
3
. Suvga talabchanligi past. Mustahkamligi bo‘yicha 150, 200 markalarga 
bo‘linadi.