Qurilish vazirligi toshkent arxitektura qurilish instituti

7.3-rasm. Ochiq sikl bo‘yicha klinker maydalash uchun moslama chizmasi 
1-kran; 2-tegirmonning sarflovchi bunkerlari; 3-oziqlantiruvchilar; 4-tegirmon; 5-bosh o‘tkazgich; 
6-asosiy reduktor; 7-aspiratsion kamera; 8-siklonlar; 9-elektrofiltr; 10-ventilator; 11-sement 
bunkeri; 12-nasos; 13-yuk tushiruvchilar; 14-yig‘ma shnek; 15-uzatuvchi shnek; 167-maydalashni 
tezlashtirish uchun idish; 17-nasoslar; 18-oziqlantiruvchi. 
 

---

138 
 
Bu  texnologik  jarayon  ochiq  yoki  yopiq  sikl  bo‘yicha  ishlovchi  ayirish 
qurilmalarida amalga oshiriladi. Ichi po‘lat zirx plitalar bilan qoplangan va teshikli 
to‘siqlar bilan ikki-to‘rt kameraga bo‘lingan bararban ko‘rinishidagi trubali tegirmon 
shular jumlasidandir. Xom-ashyo ulardagi, tuyuvchi jismlar — po‘lat sharlar, (yirik 
qilib  tuyuvchi  kameralarda)  va  silindrlar  (mayda  qilib  tuyish  uchun)  yordamida 
tuyiladi. Ochiq sikl bo‘yicha ishlayotganda modda yirik tuyish kamerasi tomonidan 
g‘ovak o‘k orqali keladi, tuyilgan modda esa mayda tuyish kamerasidan chiqadi (7.4-
rasm). 
Klinkerni  tuyish  jarayonini  samaradorligini  oshirish  uchun  sirti  faol  moddalar 
qo‘shish tavsiya etiladi. Masalan, milonaft, petrolatum, sulfat — achitqich va hokazo. 
Bu moddalarni miqdori tajriba orqali o‘rnatiladi. Portlandsementning tutib qolishini 
sekinlashtirish uchun tuyish vaqtida klinkerga (SO
3
 ning sementdagi umumiy tarkibi 
3,5% dan ortmaydigan qilib) gips toshi qo‘shiladi (7.5-rasm). Hosil bo‘lgan sement 
havoli so‘rg‘ichlar orqali saqlash omborlariga jo‘natiladi.