Qurilish materiallari korxonalar iqtisodiyoti

Qurilishning smeta qiymati
Smeta qiymatining 1.01.2004ga qoldig’i
Ishlab chiqarish obyektlari
Asosiy korpus	810	505
Tayyorlash sexi	620	220
Quyish sexi	510	190
Omborxona	65	50
Qozonxona	170	140
O’t o’chirish deposi	40	40
Tashqi suv quvuri	95	25
Jami	2310	1170
Turar-joy qurilishi obyektlari
№1 turar-joy binosi	195	25
№2 turar-joy binosi	140	140
Jami	335	165
Hammasi bo’lib	2645	1335

2005 yilda tayyorlash sexi, omborxonalar, tashqi suv quvuri va №1 turar-joy binosi foydalanishga topshirilishi kerak. Qolgan barcha obyektlar 2005 yilda qurib bitirilishi kerak.

Qurilishga 2005 yil uchun ajratilgan kapital quyilmalarni ishga tushirilishi lozim bo’lgan obyektlarni mablag’ bilan to’liq ta’minlash va 2006 yilga o’tadigan inshootlarni tayyorgarligini oshirish uchun eng qulay tarzda taqsimlang.

2004 yilda ishga tushirilgan asosiy fondlarning smeta qiymatini aniqlang.

9-masala. 2004-2010 yillarda ishlab chiqarish obyektlariga elektron sanoatni rivojlantirish maqsadida kiritilajak kapital quyilmalar xajmi 5400 mln. so’m miqdorida belgilangan. Ko’rib cheqilayotgan davrda daromad o’sishi 930 mln. so’mnitashkil etishi kerak. Obyekt qurilishida 850 nafar ishchi, 20 nafar loyihachi va 15 nafar muzandis-texnik hodim ishtirok etadi. Kapital quyilmalar samaradorligini me’yoriy koeffisenti Yeq0,15.

Aniqlash talab etiladi:

5. 
   Tarmoqni rivojlantirishga qaratilgan kapital quyilmalarning iqtisodiy samaradorligi qanday?
   
6. 
   Investisiyalarning o’qini oqlash muddati qanday bo’ladi?
   

10-masala. Loyixalashtiruvchi tashkilot korxona (kon) qurilishining uch variantini ishlab chiqib, buyurtmachiga taqdim etdi. Uning ko’rsatkichlari quyidagi 6-jadvalda keltirilgan.

6-jadval (mln. so’m)

Ko’rsatkichlar	Variantlar
	1	2	3
Kapital quyilmalar	21	21	23
Ruda qazib olishga ketadigan yillik eksplutasion xarajatlar	6,1	4,1	3,7
Ishlab chiqarishni (port qurilmalarini) kengaytirishga yo’naltirilgan kapital quyilmalar	-	2	-
Temir yo’l qurilishiga kapital quyilmalar	-	-	5

Ruda qazib olishda kapital quyilmalarning me’yoriy koeffisenti – 0,15, yondosh tarmoqlar (port inshootlarini kengaytirish, temir yo’l qurilishi) – 0,12.

Aniqlang: tog’ korxonasini joylashtirishning eng samarali varianti qanday bo’lishi mumkin?
11-masala. Korxonaning (neft qazib olish) yillik ishlab chiqarish quvvati 8 mln. tonna. Uni rekonstruksiya qilishdan so’ng, neft qazib olish xajmi 12,5 mln.tonnagacha yetkazilishi mumkin. Rekonstruksiya uchun zarur bo’lgan kapital quyilmalar 24,2 mln. so’m. Rekonstruksiyadan voz kechilgan holda esa kapital quyilmalar 2,7 mln. so’mni tashkil etadi. Qo’shimcha neft qazib oluvchi yangi korxonani qurilishga (agar eskisi rekonstruksiya qilinmaydigan bo’lsa) ketadigan solishtirma kapital quyilmalar 3 so’m/tonna. Amaldagiasosiy fondlarning oxirigacha amortizatsiya qilinmagan va korxona rekonstruksiya qilinganda yo’q qilinishi kerak bvlgan qismining qiymati 3,9 so’m. Amalda faoliyat yuritayotgan korxonada neft tannarxi rekonstruksiyagacha 2,9 so’m, undan so’ng esa 2,2 so’mni tashkil etadi. Yangi korxonada 1 tonna neft qazib olish tannarxi rekonstruksiyadan voz kechish imkoni sifatida olib qaralganda – 1,9 so’m.

Rekonstruksiyaga qo’shimcha kapital quyilmalarning o’zini oqlash muddati va umuman uni amalga oshirishning nechog’lik maqsadga muvofiqligini aniqlang.

12-masala. Korxonaning bir yillik investision dasturini tuzing (kapital qurilishning yillik rejasi) va bunda kapital quyilmalar yo’nalishi hamda moliyalashtirish manbalarini ko’rsatib o’ting. Qurilish-montaj ishlarining obyektlari, smeta qiymati va xajmi quyidagicha (mln. so’mda):

7. 
   Sex rekonstruksiyasi – 640 va 240;
   
8. 
   Ombor qurilishi – 180 va 160;
   
9. 
   Turar-joy uyini qurish – 320 va 320;
   
10. 
    Bolalar bog’chasini qurish – 120 va 120;
    
11. 
    Ishlab chiqarish asbob-uskunalarini keltirib, montaj qilish – 240 va 30;
    
12. 
    Ishlab chiqarishni mexanizasiyalash bo’yicha tadbirlar – 80 va 15.
    

Sexni rekonstruksiya qilish bo’yicha 240 va 160

turar-joy binosini qurish bo’yicha 160 mln. so’mlik.

Yetishmagan ma’lumotlarni o’zingiz qo’shing.
13-masala. Quyida (8-jadval) g’isht zavodining qiyosiy ko’rsatkichlari keltirilgan.
8-jadval

(mln.so’m)