Qurilish materiallari, buyumlari va konstruktsiyalarini ishlab chiqarish

Gipskarton listlari.
Gipskarton pardozbop qoplama material boplib, oson montaj qilish 
ishlarida qiyinchilik boplmaydi. Binoning faqat ichki joylarda ishlatiladi. Namlik tahsir kilmagan 
sharoitda ishlatiladi. Qiyin opt oluvchi material hisoblanadi. CHegaralangan vaqtgacha qarshilik 
koprsatadi. 
Gipskarton ikki tomonlama qogpoz karton orasiga, gips boptqasini joylab zichlanadi, 
keyin quritiladi. Gipskarton tayyorlashda listga 145-155

S haroratda issiqlik ishlovi beriladi, 
boshlangpich issiqlik 120-135

S bopladi. Issiqlik ishlovi davrida 45-80 daqiqa davomida issiqlik 
ishlovi berilganida, gipskarton listlarining boshlangpich namligi 34-42% dan 2% gacha 
kamayadi. Bu materialning egilishga boplgan mustahkamligining asosiy koprsatkichlaridan 
biridir. Egilishga boplgan mustahkamligini oshirish uchun, kichik shlovchi kopshimchalar 
qopshilishi mumkin. Qorishmaga plastikligini oshiruvchi qopshimchalar qopshiladi. Gipskarton 
listining ikki yoni karton bilan qoplangan bopladi. Uzunligi 2000-4000 mm, kengligi 600-1200 
mm, qalinligi 6,5; 8,0; 12,5 va 24,0 mm listlar ishlab chiqariladi. 
Gipskarton listlaridan namligi 60% dan kam boplgan muhitda foydalaniladi, normal 
sharoitda hamma joyda qopllaniladi. Namlik tahsir etganida, ularning mustahkamligi pasayadi 
va oson sinadi.
Kesish mumkin, sayqal berish onson, uskuna orqali cheti tekislanadi. Gipskarton listlarini 
ishlab chiqarish quyidagicha bajariladi . 
Kartonni ochish va uzatish mashinasi yordamida kartonning polotnosi tasmali 
konveyerga uzatiladi. polotnoning harakatlanish yoplida pastki va ustki polotnolar orasida 
qoliplash stoli ustida gips qorgich oprnatilgan. Tayyor gips qorishmasi pastki kartonning ustiga 

---

91 
quyiladi. pastki kartonning chetlari maxsus bukuvchi qurilma yordamida bukib, tepaga koptarilib 
bort hosil qiladi. Kartonni bort qilib qayrilganida plitaning eni va qalinligi hosil qilinadi. Keyin 
ustki karton yopilib, siquvchi baraban yordamida listning qalinligi bopyicha zarur oplchamni 
hosil qilish imkonini beradi. Konveyer liniyasi bopylab sopngra listning qalinligi va chetlariga 
shakl beruvchilar oprnatilgan. Sopngra polotno rolikli koveyerga optadi va u yerda gilgpotina 
oprnatilgan boplib, u gipskarton listlarini zarur oplchamda kesadi.
Kesilgan list rolikli konveyer yordamida yon tomondagi liniyaga optkaziladi va 
transporterli lift yordamida quritish kamerasiga yopnaltiriladi. Quritish kamerasi olti qavatli 
yaruslardan iborat boplib, listlardan quritish vaqtida ajralib chiqayotgan namlikni kamera ichidan 
soprib oluvchi moslama bilan jihozlangan.
Quritish vaqtida kameradagi harorat shunday tanlanadiki, kameradan chiqayotgan 
listlarning namligi 5-7% dan oshmasligi kerak. Kameradagi harorat boshqaruv pulgptidagi 
kompgpyuter yordamida boshqariladi. 
Quritish kamerasidagi haroratning tahminiy koprsatkichlari quyidagicha: 
- pechdan kameraga optish joyida – 180 – 200

S; 
- kameradan chiqish joyida – 90 – 100

S. 
Keyin quruq listlar chiqarish trasportyori yordamida plitalarning chetlarini tezkor kesish 
stanogiga va undan tayyor mahsulotni tahlash stoliga optkaziladi. Tayyor mahsulot tagliklarga 
taxlanib, tayyor mahsulot omboriga yuboriladi.