Qurilish materiallari, buyumlari va konstruktsiyalarini ishlab chiqarish

 
 

---

21 
7. ESSE 
 
O‘quvchilar bilimini baholash uchun turli metodlardan foydalanish mumkin: ESSE 
yozish, testlarni yechish, tarqatma materiallardan foydalanish, savolnomalar va sh.k. 
ESSE – bu o‘quvchilar bilimini tekshirish uchun o‘tilgan mavzuning bir qismi bo‘yicha 
mashg‘ulotning yakuniy qismida qisqa bayon (insho) yozishga vazifa berishdir. Bunga 5-10 
minut vaqt ajratiladi. ESSE yozish uchun ajratilgan vaqt tugaganidan so‘ng bayonlar yig‘ib 
olinadi va baholanadi. 
Quyida ―Metamorfik tog‘ jinslari‖ mavzusini ESSE yozish tartibi ko‘rsatilgan.
ESSE

Murakkab fizik - ximiyaviy jarayonlarning tog‘ jinslariga ta‘sir natijasida ularning 
o‘zgarishi - metamorfizm deb ataladi. Metamorfik tog‘ jinslari magmatik va cho‘kindi tog‘ 
jinslarining strukturasi hamda mineralogik va ko‘pincha ximiyaviy tarkibining yuqori 
tempYeratura bosim, magmatik gaz va suv, ximiyaviy moddalar ta‘siri ostida o‘zgarishdan 
hosil bo‘lgan. Yer po‘stlog‘ida sodir bo‘ladigan metamorfizm protsessi quyidagi asosiy 
turlarga bo‘linadi: 
8. Sinkveyn (axborotni yig‟ish) tuzish metodikasi
Sinkveyn mashg‘ulotning indentifikatsiyalanuvchi o‘quv maqsadlarini va 
o‘rganilayotgan materialni yaxshiroq anglash uchun qo‘llaniladigan metodikadir. 
―Sinkveyn‖ tushunchasi frantsuzchadan tarjima qilinganda ―besh‖ ma`nosini anglatadi. 
Sinkveyn besh qatordan iborat o‘ziga xos, qofiyasiz she`r bulib, unda o‘rganilayotgan 
tushuncha, hodisa, voqea, mavzu to‘g‘risidagi axborot yig‘ilgan holda o‘quvchi so‘zi bilan 
turli variantlarda va turli nuqtai nazar orqali ifodalanadi. Sinkveyn tuzish – murakkab g‘oya, 
sezgi va hissiyotlarni bir nechagina so‘zlar bilan ifodalash uchun muhim bo‘lgan malakadir. 
Sinkveyn tuzish jarayoni mavzuni yaxshiroq anglashga yordam beradi. 
Sinkveyn tuzish qoidasi: 
1. Birinchi qatorda mavzu (topshiriq) bir so‘z bilan ifodalanadi (odatda ―ot ‖ bilan). 
2. Ikkinchi qatorda mavzu ikkita sifat bilan ifodalanadi. 
3. Uchinchi qatorda mavzu doirasidagi hatti-harakatni uchta so‘z bilan ifodalanadi. 
4. To‘rtinchi qatorda mavzuga nisbatan munosabatni anglatuvchi va to‘rtta so‘zdan iborat 
bo‘lgan fikr (sezgi) yoziladi. 
5. Ohirgi qatorga mavzu mohiyatini takrorlaydigan, ma`nosi unga yaqin bo‘lgan bitta so‘z 
yoziladi. 
Qo‘yida ―Tog‘ jinslari‖ mavzusiga oid Sinkveyn tuzishga misollar keltirildi: 
S I N K V E Y N 
I. 
1.Tog‘ jinslari