Qurilish materiallari, buyumlari va konstruktsiyalarini ishlab chiqarish

1.
 
Talabalarning boshlangich bilimlarini aniqlash maqsad qilib qo‟yilganda, bu 
metod darsning mavzuga kirish qismida amalga oshiriladi. 
2.
 
Mavzuni takrorlash yoki bir mavzuni keyingi mavzu bilan bog‟lash maqsad qilib 
qo‟yilganda-yangi mavzuga o‟tish qismida amalga oshiriladi. 
3.
 
O‟tilgan mavzuni mustahkamlash maqsad qilib qo‟yilganda-mavzudan so‟ng, 
darsning mustahkamlash qismida amalga oshiriladi. 
«Aqliy xujum» metodini qo‟llash bosqichlari quyidagilardan iborat: 
1. 
Talabalarga savol tashlanadi va ularga shu savol bo‘yicha o‘z javoblarini (fikr, mulohaza) 
bildirishlarini so‘raladi; 
2.
Talabalar savol bo‟yicha o‟z fikr-mulohazalarini bildirishadi;
3. Talabalarning fikr-g‘oyalari (magnitofonga, videotasmaga, rangli qog‘ozlarga yoki doskaga) 
to‘‘lanadi; 
4. Fikr-g‘oyalar ma‘lum belgilar bo‘yicha guruhlanadi; 
5. Yuqorida qo‟yilgan savolga aniq va to‟g‟ri javob tanlab olinadi. 
«Aqliy xujum» metodini qo‟llashdagi asosiy qoidalar: 
1.
Bildirilgan fikr-g‘oyalar muhokama qilinmaydi va baholanmaydi. 
2.
Bildirilgan har qanday fikr-g‘oyalar, ular xatto to‘g‘ri bo‘lmasa ham inobatga olinadi. 
3.
Bildirilgan fikr-g‘oyalarni to‘ldirish va yanada kengaytirish mumkin. 
 
Misol tariqasida « Injenerlik geologiyasi » fani « Yerning ichi kuchiga bog‘liq bo‘lgan 
geologik hodisalar » mavzusida « Yerning ichi kuchiga bog‘liq bo‘lgan geologik hodisalar» 
muammosining hal qilinishini ko‘rib chiqamiz. Auditoriyadagi talabalarni soniga qarab ularni 
6-12 nafardan ikkita A va B guruxlariga ajratiladi. Guruhlarga R-rahbar boshchilik qiladi. 
A va B guruhlardagi talabalar qo‘yilgan muammoni yechish uchun YERning ichi 
kuchiga bog‘liq bo‘lgan geologik hodisalar haqida oldindan yaxshi bilishi kerak. 
Rahbar esa YERning ichi kuchiga bog‘liq bo‘lgan geologik hodisalar mavzusi bo‘yicha 
mashg‘ulotlar o‘tkazgan bo‘lishi kerak. A-guruhning talabalari muammo va g‘oyalarni ishlab 
chiqadi. B-guruh talabalari esa muammo va g‘oyalarni tahlil qiladi. Rahbar A va B guruh 
talabalarning muammo va yechimlarini tartibga solib, ularni yo‘naltirib turadi. 
Rahbar muammoni yechish uchun talabalar o‘rtasiga quyidagi muammoni tashlaydi: 
YERning ichi kuchiga bog‘liq bo‘lgan geologik hodisalarni sanab o‘ting? 
A 
B 
1) Magmatizm 
2) Vulkanizm 
3) Tektonik harakatlar
1)
Seysmik hodisalar 
2)
Tog‘lar hosil bo‘lishi 
3)
Dislokatsiyalar 
Rahbar A va B guruh talabalarning javoblarini umumlashtiradi va javoblar to‘g‘riligini 
ehlon qiladi. 
Injenerlik geologiyasi fanini o‘qitishga bunday yondoshish dars jarayonida 
talabalarning mustaqil fikrlashlari asosida darsga ijodiy yondoshuvini tahminlashaga xizmat 
qiladi. Darsda qo‘yilgan muammolarni talabalar tomonidan mustaqil xal etilishi va talabalar 
fikrlarini pedagog tomonidan umumlashtirib, to‘g‘ri yo‘nalishga solinishi natijasida 

---

20 
talabalarning qo‘yilgan muammoni o‘zlashtirish samaradorligi ortadi. Natijada talabalarning 
o‘tilgan materialni bilish, anglash, qo‘llash, taxlil qilish va baholash darajasi yaxshilanadi.