«qurilish» fakulteti

HM 150.05 gidrostatik bosimni o’lchash uskunasi yordamida quyidagi asosiy o’rganish mavzularini tajribalar o’tkazish orqali tadqiq qilish mumkin:

• 
  Og’irlik kuchi hisobga olingan holda suyuqlikdagi bosimni taqsimlash;
  
• 
  Gidrostatik bosimning “ko’ndalang kuchi”;
  
• 
  Ko’ndalang kuchning bosim markazi.
  

1. Suv uchun idish		5. Suv darajasini ko’rsatgich
2. To’xtatgich (stopor)		6. Reyter
3. Sirg’algichli (polzunli) rostlagich		7. Tarozi toshi
4. To’xtatish (stopor) shtifti		8. Tutqichlar

Bosim markazi nazariyasi

phyd “gravitasion bosim” suyuqliklarning gidrostatik bosimi hisoblanadi. U chuqurlik kattalashib borish mobaynida o’z og’irligi oqibatida ortib boradi va quyidagi formula bo’yicha hisoblab chiqiladi:

(1)

 – suv zichligi;

g – og’irlik kuchi oqibatida tezlashish (g=9,81 m/s²);

t – suyuqlik yuzasidan masofa.

Tosh terilgan to’g’onga yoki kemalar korpusiga, masalan, gidrostatik bosim tufayli ta’sir etuvchi kuchlarni hisoblab chiqish uchun quyidagi ikki harakat talab qilinadi:

• 
  Faol yuzaga siqiluvchi yuklamani kuch ishlatiladigan joyda, “bosim markazi”da, vertikal faol yuzada qo’llaniladigan Fp teng ta’sir etuvchi kuchga qadar kamaytirish.
  
• 
  Faol yuzadagi tekislikda kuch markazini aniqlash orqali ushbu bosim markazining belgilangan holatini aniqlash
  

Dastlab bu bosim markazini qanday qilib aniqlash mumkinligini namoyish etadi. So’ngra Fp teng ta’sir etuvchi kuch hisoblab chiqiladi.

1.