Qurilish ashyolarining mexanik xossalarini aniqlash. Ashyolarning siqilishga mustahkamlik chegarasini aniqlash

Asbob-uskunalar: gidravlik zichlagich yoki MI-100 sinash mashinasi, shtangensirkul. Tajriba tartibi. Namunalar 1-rasmda ko‘rsatilgandek, zichlagichga o‘rnatiladi va siqilishga sinash usuli singari manometrdan buzish kuchi R aniqlanadi. Ashyolarning egilishga mustahkamlik chegarasi (kuch bitta bo‘lsa) quyidagi formuladan aniqlanadi: Reg= 3PL/2bh2), kg/sm2, 0,1MPa. Bunda: L — tayanchlar orasidagi masofa, sm;

Namunaning statik egilishdagi mustahkamlik chegarasini aniqlash sxemasi: L— tayanchlar orasidagi masofa; b — namunaning eni, sm; h — namunaning balandligi, sm.

Keramik qurilish materiallari. G’ishtning o’rtacha zichligi va zichligini aniqlash.

Gishtga qoyilgan umumiy talablar.

Loyga shakl berish, uni quritish va pishirish yo‘li bilan olingan sun’iy toshlar sopol tosh (sopol) deb ataladi. Oddiy pishiqg‘isht to‘g‘ri to‘rt burchak shaklida, o‘lchamlari 250x120x65 yoki 250x120x88 mm bo‘ladi. Amalda aniq o‘lchamli g‘isht olish qiyin. Shu sababli davlat standartlariga muvofiq g‘ishtning o‘lchamlari quyidagicha o‘zgarish bilan ishlanadi. Uzunligi ±3-2 mm, eni ±2 mm, balandligi esa ±1 mmga farq qiladi.

Umumiy tushunchalar. O‘rtacha zichlik deganda, tabiiy holatdagi materialning (g‘ovaklari, kovaklari bilan birgalikdagi) massasini uning hajmiga bo‘lgan nisbati tushuniladi. Asbob va uskunalar. Tarozi, shtangensirkul yoki lineyka, quritish javoni

G’SHTNING O’RTACHA ZICHLIGINI ANIQLASH

Ishlash tartibi. To‘g‘ri geometrik shaklli namunalar (sinovdan o‘tkaziladigan uchta namuna tayyorlanadi) quritish javonida 110±5o C haroratda quritiladi. Namunalar shtangensirkul yordamida o‘lchanib, hajmi hisoblanadi, so‘ngra namuna texnik torozida tortiladi. Kub yoki shunga o‘xshash shakldagi namunaning har uch joyidan eni va balandligi bo‘yicha o‘lchanadi (a1, a2, a3, v1, v2, v3, h1, h2, h3) va har yoqning o‘rtacha arifmetik qiymati qabul qilinadi. Tomonlarining o‘lchami 100 mm dan oshmaydigan har xil shakldagi namunalar 0,1 mm gacha aniqlikda o‘lchanishi, tomonlarning o‘lchamlari 100 mm va bundan katta bo‘lgan namunalar esa 1,0 mm gacha aniqlikda o‘lchanishi lozim. Har bir g‘ishtning og‘irligi torozida tortiladi va qiymatlar yozib olinadi. Massasi 500 g dan yengil namunalar 0,01 g gacha aniqlikda, massasi 500 g va bundan og‘irroq namunalar esa 1,0 g gacha aniqlikda tortilishi kerak. Namunaning hajmi va massasi ma’lum bo‘lgach, berilgan formula yordamida uning o‘rtacha zichligi hisoblab topiladi.