Qurǵatiw protsessiniń kinetikasi

Р_т, Р_х hám В ulkenlikler Pa (Paskal) yakı mm. simob ustuni esabında ólshew. Iǵalıq beriw koeffitsienti  hawanıń tezligigine, ıssilıq tasıwshı agentdiń material betin aylanip ótiw sharitı, materialdiń forması hám onıń ólshemı, qurǵatıw temperaturası hám basqa parametrlarǵa baylanıslı.


Iǵalıqtıń material ishinde jıljıwı

Maaterialdiń sırtqı betinenn ıǵalıqtıń puwlanıwı nátijesınde material ishinde ıǵalıq gradient payda boladı. Bul gradient tásirinde materialdıń ishkı qatlamlarıdan onıń betinde qarap háreketlenedı. Iǵalıqtıń bunday hareketı ishkı diffuziya dep ataladı. Qurǵatıwdıń birinshı dawrinde (qurıtıw tezligı ózgermes bolǵanda) material ishindegı ıǵalıqtıń ózgerıwı ulken boladı, bunda qurıtıw tezligıne tiykarlanıp material betinnen ıǵalıqtıń puwlatıw tezligı (yaǵnıy sırtqı diffuziya) tásır qıladı.

Biraq, material betindegı ıǵalıq kemeyip barip gidroskopik ıǵalıqa jetkende, yaǵniy qurıtıwdıń ekinshı dáwrinde protsesstiń tezligine tiykarlanıp ishki diffuziya tásır qıladı. Qurıtqıshtıń ekinshi dáwrinde protsesstiń tezligı hár dayım kemeyip baradı.
Qurǵatıw protsessinıń birinshı dárinde material ishındegı ıǵalıq suyuqlıq kórınisınde tarqaladı. Ekinshi dáwirdiń baslanıwında material betinıń ayrım jerlerınde shuqır zonalar payda boladı hám materialdıń ekinshı puwlatıw juz beredı. Bunda kapillyarlardaǵı ıǵalıqtıń bir bólegı materialdiń ishinde bul xalda sıljıydı.
Kiyinshelı puwlanıwdıń sırtqı betıne barǵan sayın materialdiń geometric betden kemeyip ketedı.
Bunday sháriyatda ıǵalıqtıń ishkı diffuziya járdeminde jıljıwınıń ahamiyatı artadı. Ekinshı dáwırdıń qurǵatıw tezligı kemeyip atırǵan basqıshta material menen baylanǵan adsorbtsion ıǵalıq qattı fazalar ishinde tek ǵana puw halında tarqaladı. Bul hadise ıǵalıq ótkiziwsheńlik dep ataladı. Iǵalıq ótkizıwsheńlikdiń intensivligı yakı ıǵalıq aǵımınıń tıǵızlıǵı, ıǵalıq kontsentratsiyası gradientine proportsional:
(5.3)
Bul jerde D_м – ıǵalıq ótkizıwsheńlik koeffitsienti.
Bul sıpatlamanıń oń tárepindegı minus belgı ıǵalıqtıń kontsentratsiyası ulken bolǵan qatlamnan, kontsentratsiyası kishkı bolǵan qatlamǵa qarap jıljıwın kórsetedı.
Iǵalıqtıń ótkiziwsheńlik koeffitsienti D_м niń (m²/s) fizik mánisı ıǵalıqtıń materialdaǵı ishkı diffuziya koeffitsientiniń mánisı ıǵalıqtıń materialdaǵı ishkı diffuziya koeffitsientiniń sıpatlaması. Iǵalıq ótkiziwsheńlik koeffitsentinıń mánısı ıǵalıqtıń material menen birigıw turı, qurǵatıw temperaturası hám materyaldıń ıǵalıǵına baylanıslı bolıp, tájriybe jolı menen anıqlanadı.