Qurǵatiw protsessiniń kinetikasi

5 – Laboratoriya jumısı

QURǴATIW PROTSESSINIŃ KINETIKASI

Jumıtıń teoriyalıq tiykarları

Materyallardı qurǵatıw protsessı ıǵallıǵı joǵaltıw quramalı másellerden esaplanadı. Aldın ıǵallıq materyaldıń ishkı bóleklerinnen onıń betıne tartıladı, soń material betınen sırtqa shıǵıp ketedı. Material quramınnan ıǵallıqtıń puwlatıpshıǵarıw intensivlıgı U material betı birligı F dan, waqıt birligı ishınde puwlanǵan ıǵalıqtıń muǵdarı menen ólshenedı

(5.1)
Bul jerde W – qurǵatıw waqtında materyaldan ajralıp shıqan ıǵalıq massası;  - qurǵatıw protsessiniń ulıwmalıq waqtı
Iǵalıqtıń puwlatıw intensivligı, ıǵal material hám sırtqı ortalıq arasındaǵı ıssılıq hám massa almasıw mexanizmına baylanıslı. Bul mexanızm juda quramalı bolıp, ekı basqıshtan ibarat

1. 
   Iǵalıqtıń material ishınde jıljıwı;
   
2. 
   Material betinen ıǵalıqtıń puwlatıwı.
   

Iǵalıqtıń material betinnen puwlatıw

Bul protsess tiykarınan puwdıń qattı material betinen hawanıń shegara

qatlamı arqalı sırtqı diffuziya jolı menen ótiwden ibarat. Sirtqı deiffuziya jardeminde ıǵalıqtıń shama menen 90% joǵaltıladı. Material betinen sirtqı ortalıqqa ıǵalıq puw halında ótedı. Sırtqı diffuziyaniń kontsentratsiya yakı partsial basımlar ayırması Р_м – Р_х menen sıpatlanadı.
Diffuziya aǵımınnan tısqarı, ıǵalıq termodiffuziya jolı menen hám tarqaladı. Termodiffuziya hádisesı, shegara qatlamında temperaturalar parqınıń su’wretlew nátijesınde juz beredı. Konvektiv qurǵatıw protsessı salıstırma tómen temperaturada alıp barılsa, termodiffuziya arqalı tarqalǵan ıǵalıqtıń muǵdarı juda kishı boladı.
Qurǵatıw tezligı ózgermes bolǵan dawırde materialdıń ıǵalıǵı gigroskopik ıgalıqtan ulken boladı, material betindegı puw bolsa, toyınǵan boladı, material betindegı puw bolsa, toyınǵan boladı ( Р_м = Р_т ). Bul dawırde ıǵalıq materiyaldıń betine onıń ishkı bóleklerden ulken tezlik penen jıljıydı. Material betinen ıǵalıqtıń berılıwı tómendegı teńleme arqalı tabıladı:
(5.2)
Bul jerde  - ıǵalıq beriw koeffitsientı; P_т – material betındegı toyınǵan puwınıń partsial basımı; P_х – puwdıń hawadaǵı partsial basımı; В – barametrik basım.