Quloqning tuzilishi va fiziologiyasi

O‟rta va ichki quloqning tuzilishi. Eshituv suyaklarning tasviri. O ‗rta quloqda
m. tensor tumpani bilan m. stapedius deb ataluvchi ikkita muskul bor. Birinchisi qisqarganda nog'ora pardani taranglaydi, shu tufayli nog‗ora pardada tebranishlaming amplitudasi chegaralanadi, ikkinchisi esa uzangini mahkam ushlab turadi va shu bilan uning harakatlarini cheklaydi. Bu muskultar qattiq tovush berilgandan so'ng 10 ms dan keyin reflektor ravishda qisqaradi. O'rta quloq bo'shlig‗ini burun-halqumga tutashtiruvchi Evstaxiy nayi borligidan o'rta quloq bo‗shlig‗idagi bosim atmosfera bosimiga teng bo‗ladi.
Ichki quloq tuzilishi va vazifalari. Ichki quloqda chig‗anoq joylashgan bo‗lib, u yerda eshituv retseptorlari joylashgan. Chig‗anoq suyakdan tuzilgan spiral kanal bo‗lib, sekin-asta kengayib boradi, odamda 2,5 o‗ramni tashkil qiladi. Suyak kanalining diametri chig‗anoq asosida 0,04 mm, chig‗anoq uchida esa 0,5 mm ni
tashkil qiladi. Suyak kanal boshidan oxirigacha, ya‘ni chig'anoqning deyarli uchigacha ikkita parda bilan ajralgan: yupqaroq parda vestibulyar membrana yoki reysner membranasi, zichroq va mayinroq parda esa asosiy membrana deb ataladi. Chig'anoqning uchida ikkala membrana o‗zaro birlashadi, ularda helicotma degan teshigi bor. Vestibulyar membrana bilan asosiy membrana chig'anoq bilan suyak kanalini uchta tor yo‗l: yuqori, o‗rta va pastki kanallarga ajratib turadi. Chig'anoqning yuqori kanali yoki vestibulyar narvoncha (scala vestibuli) oval darchadan boshlanib, chig‗anoq uchigacha davom etadi, bu yerda teshik o‘tadi chig‗anoqning pastki kanali-nog‗ora narvoncha (scala tumpani)ga kelib tutashadi, nog‗ora narvoncha esa yumaloq darcha sohasida boshlanadi. Yuqori va pastki kanallari perilimfa bilan to‗lgan, o‗z tarkibiga ko‗ra serebral suyuqlikka o‗xshab ketadi. Yuqori va pastki kanallar orasida o'rta kanal yotadi. Bu kanalning bo'shlig‗I ikkala kanal bilan tutashmaydi va endolimfa bilan to‗lgan bo‗ladi. Bu suyuqlikning tarkibi perilimfaga nisbatan 100 barobar ko‗p kaliy ionlarini ushlasa, 10 barobar oz natriy ionlarini ushlaydi. Chig‗anoqning o‗rta kanali ichida, asosiy hujayralar mavjud bo‗lib, ana shu hujayralar tovush tebranishlarini nerv qo‗zg‗alishlriga aylantiradi (trans formatsiya).