Quloq tomoq

BURUN SHIKASTLARI
Burun shikastlari mexanik, kimyoviy, termik bo‘ladi. 
Shikastlanishlar ochiq, yopiq, suyak singan yoki sinmagan, 
siniqlar o‘rnidan qo‘zg‘algan yoki qo‘zg‘almagan va defor-
matsiyalanganligiga qarab farqlanadi.
Shikastlanish darajasi uning kuchi va yo‘nalishiga 
bog‘liq. Xarakterli belgisi og‘riq, burundan qon ketishi, 
tashqi burun deformatsiyasi, suyak parchalarining ara-
lashuvi yoki yumshoq to‘qimalarning zararlanishi. Yuz so-
hasida qon quyilishi, paraorbital gematoma rivojlanishi 
mumkin. Ba’zida burun dahlizida gematoma, nafas olish-
ning buzilishi kuzatiladi (33-rasm).
Teri ostida havo krepitatsiyasining borligi g‘alvirsimon 
suyakning sinib, shilliq pardaning yirtilganidan dalolat 
beradi. Burunni qoqqanda havo burundan jarohatlangan 
to‘qima orqali yuz terisi ostiga kiradi. Burundan likvor ke-
lishi elaksimon plastinka singanidan darak beradi.

---

83
Rentgenologik tekshirish odatda yumshoq to‘qimalar 
qattiq shishganda va infiltratlanganda burun va yuz suyak-
larining qanchalik singanligini hamda tabiatini aniqlash 
imkonini beradi. Biroq rentgenologik o‘zgarishlarning 
bo‘lmasligi burun asosi singanligini istisno qilishga imkon 
bermaydi.
Burun suyaklarining sinishini davolash shikastlanish-
dan keyingi dastlabki soatlarda va birinchi sutkada amalga 
oshirilsa yaxshi natija beradi. Shikastlangan to‘qimalardan 
qon ketishini to‘xtatishni kechiktirish bemor hayotiga xavf 
solishi mumkin. Burunni qoplab turuvchi to‘qimalar shi-
33-rasm. Burun to‘sig‘i