Qosimov jahon adabiyoti

"Kalila va Dimna" eposi "Panchatantra", "Xitopadeshe" va shu kabi boshqa asarlar bilan ildizi bir ekanhgi aytiladi⁹. Chunonchi, masalan, "Kalila va Dimna" va "Panchatantra"ni chog‘ishtirib o‘qib ko‘rishning o‘ziyoq bu fikrni isbot qiladi. "Kalila va Dimna" VI asrda Eron shohi Anushiravon davrida Hindistondan Eronga keltirilib, forsiyga o‘giriladi. Tarjima asnosida Sharq an⁵anasiga ko‘ra tahrirlar, qo‘shishlar, qisqartirishlar amalga oshiriladi. Nati-jada "Panchatantra"dan birmuncha farqli bo‘lgan "Kalila va Dim-na" asari dunyoga keladi. Asar keyinchalik ko‘plab, jumladan, arab, rus, tojik, ozarbayjon va o‘zbek tillariga ham o‘girilgan. o‘zbek tiliga eng so‘ng olima Suyuma G^’aniyeva tomonidan amalga oshirilgan. Asar pand-nasihatga yo‘g‘rilgan ertak, masal, rivoyat va hikoyatlardan iborat bo‘Iib, hayvonlar, quslilar vositasida odamlar-ning qilmishlari va qilmishlarning oqibatlaridan hikoya qiladi. Eng

⁸ Qarang: Boltaboev H,_? Mahmudov M. Adabiy-estetik tafakkur tarixi. -Toshkent: Mumtoz so’z 2013.

⁹ Kalila va Dimna. - Toshkent: G‘afur G‘ulom nashriyoti, 2012. - B. 254.

24

muhimi, unda shunday majoziy yo‘l tanlanganki, natijada epos bar-cha zamonlar uchun o‘z ahamiyatini yo‘qotmay kelmoqda.