Qorako’l tuman kasb-hunar maktabining 2020- yil " " dagi Pedagogik kengashida muhokama qilindi va ma’qullandi. Bayonnoma № Kafedra mudiri: Sh. Ergashov

Hozirgi bilimda inson sifatlarining iiniumlashtirilishi
Hozirga qadar inson haqida ruhshu- noslik, etnografiya, fiziologiya, tibbiyot- shunoslik va h.k. to'plangan bilimlarni eng umumiy tarzda quyidagicha ifodalash

Birinchidan, inson tabiiy-biologik jihatdan yetuklik cho'qqisida turganligi bilan hayvonlardan farqli o'laroq tana tuzilishiga ko'ra, jumladan, odatdan tashqari qayishqoqligi bilan ajralib turadi va barcha asosiy darajalariga ko'ra o'ziga xoslikka ega; anatomik tuzilishiga ko'ra tik yurishga moslashgan, bosh suyagi qobig'ining, miya yarimsharlarining o'lchami, qo'llari va oyoqlarining o'ziga xos tuzilishi bilan farqlanadi. Biologik mavjudot sifatida baquvvat hayvonlarga qiyoslaganda, kuchsiz va nozikligiga qaramay, Yer yuzida eng katta qudratga ega bo'lgan mavjudotdir. Unda to'rt oyoqli mavjudotlarda bo'lmagan sifat - tananing barcha a'zolari i|odiy murakkab mehnat jarayonlarini bajarishga moslashgan. Bular quyidagilarda ko'rinadi: qo'llar va ulardagi barmoqlarning turli yumushlarni bajara olishi; ko'z a'zolarining uch o'lchovda ko'ra olishi bilan makonda moijalni to'g'ri olishi va hokazo.

Ikkinchidan, inson ijtimoiy tabiatiga ko'ra mehnat qurollari yasaydi, olovdan foydalanadi. Tilga ega bo'lib, o'z fikr-o'ylari va g'oyalarini ifodalay oladi; o'ziga ma'lum bo'lgan va bo'lmagan narsalarni yarata oladi, ishlab chiqara oladi, unga hech narsa yot emas: nozik did egasi, saxiy va xudbin, yumshoq va qat'iyatli, mehrli va g'azabli.

Uchinchidan, inson o'zining ruhiy-ma'naviy mavjudot maqomiga binoan yuksak intellekt, xotiraga, tengsiz hissiyotga egaligi, o'ylash, rad qilish, hisob-kitob qilish, rejalashtirish, xayol surish va hokazo imkoniyatlari bilan mo'jizalidir. Faqat u o'zining o'limini oldindan ko'ra oladi. Voqelikka eng yuksak darajada mehr qo'ya bilishi, aldashi, va'da berishi, hayratlanishi, qayg'urishi, nafratlanishi, kinoya qilishi, rollarni bajarishi mumkin va h.k. Bularni mulohaza qilish o'z navbatida inson bilishining falsafa, fan va din kabi sohalaridagi jiddiy muammolardandir.

Asosiy tushunchalar

• 
  Inson - Sayyoradagi jonli tabiatning eng yuksak bosqichini ifodalab, jamoaviy va anglangan hayot tarziga ega mavjudot.
  
• 
  Inson tabiati - odamzod mavjudligining biologik, ruhiy, ijtimoiy va hozirgi vaqtda koinotiy jihatlar yig'indisi sifatida qaralishi.
  
• 
  Donishmand - inson va uning olamga munosabatini mulohaza qilish hamda boshqalarga tushuntirish salohiyatiga ega mutafakkir.