Qora kaptar -columba eversmanni Бурый голубь Tip--xordalilar--(Chordata)

Qoya kaptar ( Columba rupestris ) Скалистый голубь
*Tip--Xordalilar--(Chordata)
*Kenja tip --Umurtqalilar--(Vertebrata)
*Katta sinf--To'rtoyoqlilar--(Tetrapoda)
*Sinf--Qushlar--(Aves)
*Katta turkum—Kaptarsimonlar—(Columbeformes)
*Turkum--Kaptarlar--(Columbae)
*Tur– Qoya kaptar--(Columba rupestris)
Qoya kaptar( Columba rupestris ) tashqi ko'rinishi bo'yicha Moviy kaptarga juda o'xshaydi, lekin undan biroz kichikroq va quyuqroq va ingichka va oqlangan ko'rinadi. Erkaklarining umumiy uzunligi 34-35 sm, urg'ochilar 33-34 sm; qanot uzunligi 22,0-23,5 sm, qanotlari kengligi 65,5-67,5 sm.Ustki qismlarining umumiy rangi och kulrang, bosh va bo'yin bir oz quyuqroq. Bo'yinning yuqori qismi yashil rangli metall nashrida, ensa qismida kamroq aniqlanadi. Yashil hoshiyali binafsha-qizil rangli metall yaltiroq bo‘yinbog‘ va bo‘yinbog‘li patlar. Qorin va dumi och kulrang, pastki orqa qismi yorqin oq, ustki qismi shifer yoki qo'rg'oshin-kulrang. Qanotda ikkita ko'ndalang qora chiziq bor, ular asta-sekin yon tomonlardan pastga qarab torayib boradi. Urg'ochilar erkaklarnikiga qaraganda bir oz kichikroq va nozikroq, bo'yin va guatr kamroq yorqin rangga ega va ko'proq harakatchan.
Qoya kaptari Markaziy, Markaziy, janubiy va sharqiy Osiyoda keng tarqalgan: Afg'oniston, Xitoy, Hindiston, Qozog'iston, Koreya yarim oroli, Qirg'iziston, Mo'g'uliston, Nepal, Pokiston, Rossiya, Tojikiston, Turkmaniston. Turlarning umumiy populyatsiyasi noma'lum, ammo u keng tarqalgan hisoblanadi. Toshli kaptar tog'li mamlakat ichida keng tarqalgan va tekislikka tushmaydi. U asosan quruq dashtli qoyalarda yoki o'rmonning kambag'al joylarida joylashadi, lekin ba'zida uzoq taygalarda ham uchraydi. Bu qushlar uyalarini tosh yoriqlar, bo'shliqlar va g'orlarda, muzlik yotqiziqlaridagi qoyalarda tashkil qiladi. Ular katta aholi punktlarini tashkil etmaydilar, ikki-to'rt juftlik guruhlar mavjud . Umumiy soni noma'lum, ammo turlar tarqalish joylarida keng tarqalgan hisoblanadi. Bu tur dengiz sathidan 1500 m dan 6100 m gacha bo'lgan baland tog'li dalalarda tez-tez uchraydi. Ular tosh kaptarlar bilan chambarchas bog'liq, lekin ko'pincha balandroq joylarda joylashgan. 
Ko‘payishi.Ular qoyalarda, daralarda va qoyali joylarda zich koloniyalarda uy quradilar. Tibetda uyalar ko'pincha yashaydigan va bo'sh uylarga yoki devordagi teshiklarga joylashtiriladi. Uyalar novdalar yoki oʻsimlik poyalaridan iborat platformadan iborat boʻlib, ularda odatda ikkita tuxum qoʻyiladi. Yil davomida ular ikkita nasl ko'rishlari mumkin. Tuxumlar asosan urg'ochi tomonidan 13-17 kun davomida inkubatsiya qilinadi, jo'jalar esa yana 24-27 kun o'tadi. Ikkala ota-ona ham jo'jalarini har ikki-besh daqiqada oziq-ovqat olib kelishadi, bolalar esa 14-21 kun davomida boqishadi. qoya qoyalari yuzidagi o'simta ostida, yoriq yoki g'orda yoki sun'iy inshootda qurilgan. Uni qurish uchun bir haftadan uch haftagacha vaqt ketadi va ikkinchi nasl uchun va keyingi yillarda qayta ishlatiladi.
Oziqlanishi.Ularning oziqlanish odatlari tosh kaptarlarga o'xshaydi, ular asosan donli bo'lib, o'z dietasini yashil kurtaklar va barglar, ba'zan salyangozlar kabi mayda mollyuskalar bilan to'ldiradi. Ba'zi hollarda ular juda opportunistik bo'lib, qolgan ovqatlar, go'ngning qisman hazm bo'lgan ovqatlari va hatto boshqa yirtqichlar tomonidan yirtilgan kiang tana go'shtining oshqozonidan hazm bo'lmagan ovqat bilan oziqlanadilar. Yil davomida toʻdasimon tur boʻlib, ular terraslangan, ekin maydonlarida suruv boʻlib oziqlanadi. Ular ko'pincha tosh kaptarlar suruvlari bilan aralashadilar. Ular juda yumshoq va ko'pincha aholi punktlari, lagerlar va ziyorat yo'llari yaqinida joylashgan yerlarda oziqlanadi.
Abdulla Qodiriy nomidagi Jizzax Davlat Pedagogika Instetuti Tabiiy fanlar fakulteti Biologiya yo'nalishi 2-kurs 223-20 guruh talabasi Anorboyev Akbarning zoologiya fanidan tayyorlagan mustaqil ishisi