A. Berns, Stoddart, Konnoli, Abbot, SHekspir kabi bir qancha ingliz missionerlari XIX asrning 30-50 yillari davomida bir necha bor o’z maqsadlarini amalga oshirish uchun kelgan bo’lsalarda, ularning hammasi o’z maqsadlariga yeta olmadilar.
XIX asr o’rtalariga kelib, Rossiya va Angliya o’rtasidagi raqobat va keskinlik chuqurlashdi. 1856 yil 19 martda har ikki davlat o’zaro keskinlikni yumshatish maqsadida bitim imzolaydi. Biroq bu bitim ham vaziyatning yumshashiga ta’sir ko’rsata olmadi. 1858 yil mart oyida Angliya parlamenti Hindistonda mustamlaka siyosatini amalga oshirish va Turkiston xonliklari bilan savdo aloqalarini kengaytirish ko’zda tutuvchi qarori va mahsus qo’mita tashkil etdi. Bu esa rus hukumatining qattiq tashvishga soldi va o’zbek xonliklarini bosib olish masalasini kun tartibidagi birinchi o’ringa olib chiqdi. Dastlabki harbiy harakatlar Qo’qon xonligiga qarshi qaratildi. Rossiya imperiyasining keyingi yillaridagi olib borgan tashqi siyosati Angliya bilan keskin vaziyatning yuzaga kelishiga olib keldi. Har ikki davlat ham yuz berishi muqarrar bo’lgan harbiy to’qnashuvning oldini olib, 1869 yilda muzokaralar o’tkazdi. Bu muzokaralar ikki davlat o’rtasidagi betaraf hududni aniqlab berishi lozim edi. Biroq Rossiya hukumati Angliyaning betaraf hudud Afg’oniston va O’rta Osiyo bo’lishi kerak degan talabiga qarshi chiqib, betaraf hudud Afg’oniston bo’lishi, O’rta Osiyo esa Rossiya imperiyasi ta’sir doirasida bo’lishi kerak degan siyosatni ilgari surdi. Oqibatda bu masala ochiq qoldi. Keyinchalik Rossiyaning O’rta Osiyodagi bosqinchilik siyosatini kuzatib turgan Angliya hukumati vakili, Hindiston vitse-qiroli Forsayt 1873 yildi yashirincha Toshkentga keldi va Kaufman bilan uchrashib, Rossiyaning O’rta Osiyoni butunlay bosib olishga roziligini va Afg’oniston betaraf hudud bo’lib qolishni bildirdi. SHu tariqa Angliya va Rossiya o’rtasidagi O’rta Osiyo masalasida yuzaga kelgan raqobatchilik rus diplomatiyasining ustunligi bilan tugadi. Biroq Angliyaning aralashuvi bilan Buxoro amirligi o’z mustaqilligini qisman saqlab qolishga erishdi.
Rossiya imperiyasi XIX asr boshlaridanoq Turkistonni hududiy – geografik, harbiy-siyosiy, ilmiy o’rganishga jiddiy kirishdi.
1803 yilda Ivanov boshchiligidagi dastlabki missiya xonliklar orasida harbiy, siyosiy, iqtisodiy jihatdan katta kuchga ega bo’lgan Buxoroga yetib keldi va amirlik haqida bir qancha ma’lumotlarni qo’lga kiritdi.
1920 yilda