Qoplama hosil qiluvchi polimerlar texnologiyasi

Yuzaning aktiv markazlari. Zamonaviy nuqtai nazardan qattiq jismlarni yuzasi bifunktsional bo’lib xam kislotali xam asosiy xarakterga ega bo’lgan Lg’yuis va Brensted markazlarini o’z ichiga oladi. Yuzada kislorod atomining elektron orbitallari natijasida vujudga kelgan Lg’yuisning asosiy markazlari yupqa parda hosil qiluvchilar bilan xamda elektron almashinuvida kimyoviy o’zaro alokaga kirishish qobilyatiga ega. Kislotalar va Brensted asosi metal yuzasida yoki gidrofil guruxi yoki kislotali (a) va asosli (b) mexanizmli Lg’yuis markazlari bilan bog’liq bo’lgan suv molekulalari o’z ichiga oladi.

Aktiv markaz mavjudligi barcha qattiq jismlarga xos, lekin metallarda va ularning oksidlari va gidroksidlarida ko’p marotaba ko’rib chiqilgan. Oksidlarni gidrotatsiya natijasida keng mikdorda «belgilangan» kislota va asoslar vujudga keladi. Ularni kuchi u yoki bu funktsional guruxga ega bo’lgan moddalarni adsorbtsiya qilish natijasida ko’rish mumkin.

Kislota markazlarini mavjudligi bilan bog’liq bo’lgan suv molekulasini protonizatsiya qilish adsorbirlangan moddalarni gidroliz qilishga olib keladi. Asosan gidrolizga poliefirlar, poliamidlar vinilatsetat polimeri va sopolimeri uchraydi. Ulardan olingan qoplamalarning adgeziyasiga salbiy ta’sir ko’rsatadi. Aniq bir maqsad uchun lok-buyok materiallarni yuzani reaktsion bardoshligidan kelib chiqqan xolda tanlash kerak.

Shuni inobatga olish kerakki, qattiq jismning yuzasini aktivligi va selektivligi maxsulotni kimyoviy, mexanik, termik va boshqa yo’llar bilan ishlov berishga qarab o’zgaradi. Boshqa taraflama qaraganda esa yuzaning tabiatini va aktiv markazlarni sonini surtilyotgan lok-buyok materiallar yordamida yo’naltirilgan xolda o’zgartirish mumkin.

Qattiq jismlarni yuzasini aktivligini baxolashni turli yo’llari mavjud: ion almashinuvi, potentsiometrik titrlash, gazoxromotografik, optik, IK-spektoroskopiya. Qattiq jismlarni yuzasini kislotali-asosli markazlarni xarakteri, soni va kuchi xaqida to’lik ma’lumotni spektrofotometrik variantidagi indikator yuli bilan olish mumkin.