Qo’llanma / "Iqtisodiy ta’limda o’qitish texnologiyasi" seriyasidan Samarqand

 
2.1-rasm. Jamiyatnig institusional matrisasi 
 
4§. Institusional o’zgarishlar va institutlarning  
o’zaro bog’liqligi. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Institutlar 
Siyosiy soha 
Ijtimoiy soha 
Iqtisodiy soha 
Institutlar  qanday  ishlayotganligini,  nima  uchun  ular  asrlar 
mobaynida  mavjud  bo’lishi  va  rivojlanishini,  ularning  “hayotiyligi”  yoki 
barqarorligini  tushunish  uchun  institusional  o’zgarishlarga  olib  keluvchi 
sabablarni o’rganib chiqish lozim. 
Jamiyatning  rivojlanish  jarayonida  institutlar  shaklining  o’zgarishi 
ro’y beradi. Agar rasmiy qoidalarni u yoki bu qonun, farmonni qabul qilib 
o’zgartirish  mumkin  bo’lsa,  an’analar  va  urf-odatlarda  ifodalanadigan 
norasmiy  cheklovlarni  bir  kunda  o’zgartirib  yoki  tugatib  bo’lmaydi.  Ular 
yana uzoq vaqt amal qilishda va jamiyat rivojiga ta’sir ko’rsatishda davom 
etadi. 
Biroq  institusional  tizimning  o’zida  doimiy  ravishda  o’zgarishlarga 
ehtiyoj  sezilib  bo’lib  turadi.  T.Veblenning  ta’kidlashicha,  institusional 
o’zgarishlarning  asosiy  sababi  shakllangan  institutlar  bilan  o’zgargan 
sharoitlar, tashqi muhit o’rtasidagi o’zaro nomuvofiqlik hisoblanadi. 
 
 

---

 
41 
5-ilova (1.1)