Qo’llanishi. Mundarija kirish

1.2.  Ko’p yadroli prosessor vositalarining ma’lumotlarni qayta ishlashda 

ahamiyati. 

Ma’lumotlarni qayta ishlash qurilmalar sistema bloki ichida ham joylashgan 

bo’lishi  mumkin.  Ammo  ko’pincha  ular  alohida  qurilma  shaklida  bo’lib 

kompyuterga  ulanadi.  Shuning  uchun  ularga  nisbatan  ba’zan  tashqi  (periferik) 

qurilmalar tushunchasi ham ishlatiladi. 

1) Kiritish qurilmalarining asosiy vazifasi ma’lumotni qabul qilish va qayta ishlash 

uchun  qulay  ko’rinishga  keltirishdan  iborat.  Boshqacha  qilib  aytganda,  kiritish 

qurilmalari  ma’lumotni  kompyuter  protsessorida  qayta  ishlash  uchun  qulay 

ko’rinishda  uzatadi.  Bunday  qurilmalarga  klavyatura,  sichqoncha,  skanerni  misol 

qilib ayish mumkin.  

2) Kompyuterning boshqaruv markazi qayta ishlash va asosiy hotira qurilmalaridan 

iborat bo’lib, ular sistema bloki ichida joylashgan.  

Bu qurilmalar sistema bloki bilan birgalikda ma’lumotni qayta ishlash qurilmalarini 

tashkil etadi: markaziy prosessor va operativ xotira. 

 3)  Chiqarish  qurilmalarining  asosiy  vazifasi  foydalanuvchini  kompyuter  orqali 

qayta  ishlagan  axborotni  ko’rish  va  ishlatishga  qulay  shaklda  hosil  qiluvchi 

vositalardan ta’minlashdan iborat. Masalan tartibsiz, turli manbalardan olingan va 

kompyuterga  va  kompyuterga  kiritilgan  ma’lumot  qayta  ishlanib  tartibli  jadval, 

matn diagramma shaklida qog’ozga chiqaradi. Printer, plotter, monitor, sambufer. 

Ma’lumot 2 xil variantda chiqariladi:  

Qattiq nusxa-bu nusxani qo’l bilan ushlash mumkin bo’lib, u ko’pincha qog’ozda 

chiqarilgan bo’ladi.  

---

18 

 

Yumshoq nusxa esa kompyuter ekraniga grafika yoki matn shaklida, hamda 

tovush shaklida bo’lishi mumkin.  

4)  Yuqori  ta’kidlagandek,  saqlash  qurilmalarining  asosiy  vazifasi  programma  va 

ma’lumotlarni  nisbatan  uzoq  muddatga  saqlash  vositalari  bilan  ta’minlashdir. 

5)  Aloqa  (komunikatsiya)  qurilmalarining  asosiy  funksiyasi  ikki  kompyuter  va 

tarmoqqa  ulangan  kompyuterlar  o’rtasida  ma’lumot  almashishni  ta’minlashdan 

iborat.  Albatta  ,  kompyuter  “yolg’iz”,  ya’ni  biror  kompyuterga  yoki  tarmoqqa 

ulanmagan bo’lishi mumkin, lekin kompyuterning komunikatsiya vositalari orqali 

boshqa  kompyuterga  yoki  tarmoqqa  ulanmagan  bo’lishi  ham  mumkin.  Lekin, 

kompyuterning  komunikatsiya  vositalari  orqali  boshqa  kompyuterlarga  ulanishi 

uning imkoniyatlarini keskin oshiradi.