Qо‘l tо‘pi о‘yin taktikasi

---

QО‘L TО‘PI О‘YIN TAKTIKASI  

О„yinda  muvaffaqiyatga  erishish  asosan  tug„ri    harakat  qilishga  bog„liq.  

Buning  uchun  о„yinni   boshqarishda    xilma-xil   taktik   vositalardan  foydalanmoq 

kerak.  

Taktika  deganda,  о„yinchilarni  raqib  ustidan  g„alaba  qozonishga    qaratilgan 

shaxsiy  yoki  jamoa  harakatlari    tashkil  qilinishi,  ya‟ni    jamoa  о„yinchilarining 

muayyan  rejaga  binoan  aynan  shu,  aniq  raqib  bilan  muvaffaqiyatli  kurash  olib 

borishga imkon beradigan birgalikdagi harakatlarni tushinish kerak.  

Taktikadagi  asosiy  vazifa  hujum  va  himoya  harakatlarining  maqsadga 

erishtira oladigan  eng qulay vosita, usul va shakllarni belgilashdan iborat. 

Qanday  taktikani  tanlash  har  bir  alohida  holda  jamoa  oldida  turgan 

vazifalarga,  kuchlar  nisbati  va  о„yinchilarning  о„zaro  kurashuvchi  guruhlariga, 

maydonning ahvoliga, iqlim sharoiti va hokazolarga bog„liq.  

Qо„l  tо„pi  о„yinida  kо„p  martalab  hujumdan  himoyaga  va  himoyadan 

hujumga  о„tishdan  iborat  bо„lgani  uchun  ham,  tabiiyki  ,  har  qaysi  jamoaning 

hujum va himoya harakatlari uyushgan bо„lishi kerak. 

Taktika  uchrashuv  vaqtida  butun  о„yin  faoliyatining  asosiy  mazmuni 

hisoblanadi.  Aniq  raqibga  qarshi  tо„g„ri  tanlangan  kurash  taktikasi  muvaffaqiyat 

qozonishga  yordam  beradi,  notо„g„ri  tanlangan  yoki  uchrashuv  mobaynida 

asqotmagan taktika esa odatda mag„lubiyatga olib keladi. 

 Qо„l  tо„pi о„yinida taktika bilan texnika   bir  –biriga chambarchas  bog„lanib 

ketgan  bо„ladi.  Tо„pni  kimga  va  qanday  uzatishni,  raqibni  dog„da  qoldirish  usuli 

tо„p bilan himoyani yorib о„tishni ishlatish kerakmi  yoki tо„pni sherigiga uzatish 

ma‟qulmi,  darvozaga  qaysi  paytda  tо„p  otishni  hal  qilayotgan  о„yinchi  taktik  – 

tafakkuridan  foydalaniladi,  qilmoqchi  bо„lgan  harakatini  amalga  oshirayotganda 

esa  u  texnik  mahoratini  namoyish  qiladi.  Demak,  texnika  о„yinchining  taktik 

rejalarini  amalga  oshirish  vositasi  bо„lib  hizmat  qiladi.  Texnik  tayyorgarlik  a‟lo 

darajada bо„lsagina xilma-  xil taktik harakatlarini bajarish mumkin. 

Kuchi teng jamoalar  uchrashuvidagi g„alaba kо„pincha mag„lub bо„lganlarda 

iroda  kamlik  qilgani  yoki  jismoniy  va  texnik  tayyorgarlik  bо„sh  bо„lgani  sabab 

---

qilib  kо„rsatiladi.  Lekin  qо„l  tо„pi  о„yinidagi  g„alaba  kо„pincha    taktik  rejalar 

kurashi  bilan  belgilanadi.    Taktika  ikki  jamoaninng  jismoniy,  texnik  va  irodaviy 

tayyorgarlikdagi  darajalari  teng  bо„lganda,  ulardan  birini  g„alaba  qilishini 

ta‟minlab beradigan muhim omildir. Oldindan mukammal о„zlashtirib  ishlatilgan 

taktika  muvaffaqiyat  keltira  oladi.  Ba‟zi  jamoalar  har  qanday  raqibga  qarshi 

о„ynaganda  ham  bir  xil  taktika  ishlataveradilar.  Taktik  jihatdan  bunday 

qashshoqlik, bir xillik mahoratning о„sa borishiga tо„sqinlik qiladi. Har bir jamoa, 

ayniqsa, yuqori malakali jamoa xilma – xil taktik rejada о„ynay bilishi kerak , aks 

holda  u,  ayrim  yutuqlari  bо„lishiga  qaramay,  musobaqalarda  katta  yutuqlarga 

erisha olmaydi. 

 

О„quv-mashg„ulot  jarayonida  taktik  tayyorgarlikka  jiddiy  e‟tibor  beriladi. 

Xar  bir  о„yinchi    va    umuman  jamoa  harakatlarning  xilma-xil  variantlarini 

mukammal egallagan bо„lishi lozim.  

Hujum  va  himoyada  qо„llaniladigan  taktik  harakatlar  qarama-qarshi 

vazifalarni yechish uchun qо„llaniladi. Shuning uchun taktika ikki katta turkumga 

hujum taktikasi va himoya taktikasiga ajraladi. 

 

  

 HUJUM TAKTIKASI   

Hujum  о„yinni  hal  qiluvchi  omildir,    ya‟ni  muvoffaqiyat    qо„pincha  uning 

oxirgi    natijasiga  bog„liq  bо„ladi.      Hujumning  mutlaqo  yagona  maqsadi  bu 

raqibning himoyadagi harakatlari tartibini buzish va darvozaga tо„p otishda shaxsiy 

qarshilikni yengishdir. Hozirgi kunda qо„l tо„pi о„yini hujumning tez-tez va qisqa 

vaqt  davomida  uyushtirilishi  bilan  tafsiflanadi.  Zamonaviy  qо„l  tо„pi  о„yinida 

himoyadan  hujumga  о„tish  tezligi,  taktik  kombinatsiyalarni  bajarish  tezkorligi  va 

aniqligi oshdi. Buning natijasida texnik usullarning bajarilish vaqti qisqaradi.