Yuzaning qayrovli emirilishi va ifloslanish
Gaz oqimning nisbatan past hroratli zonasi (6000 - 7000 C ), konvektiv shaxta yuzasida
xarakterlanadi, ko'pincha bu sochiluvchan bo'lib tarqalgan. Turbaning yuzasida qalin qatlam
sodir bo'lmaydi, chunki ishqoriy metaldagi bug’ kondensasiyalangan bo'ladi. Gaz oqimining
yo'nalishiga nisbatan, sochiluvchan modda turbaning orqa tomonga yig’iladi.
Kichik oqim tezligida (5-6 m/s) yoki oqimda juda mayda uchuvchan kullar bo'lganida trubaning
xoxlagan tomonida uchuvchan moddalar yig’ilishi mumkin. Trubaning yuzasida hosil bo'lgan
bunday holat issiqlik almashinuvi sekinlashtitradi, bu ifloslanish koeffisienti bilan boholanadi. –
YE,m2 k/Vt va truba yuzasidan qatlamning termik qarshiligi bilan harakterlanadi. Aktrasit
yoqilganda qizdirish yuzasidagi bu qatlamni uchuvchan
kullar tez olib keladi, buning sababi
shuki aktrasit juda mayda bo'laklarga bo'lingan bo'ladi, boshqa yoqilg’ilarga nisbatan yuzaning
ifloslanish darajasi asosan quvurlar bog’lamining tipiga bog’liq. (shaxmatli yoki koridorli). Har
xil sharoitda koridorli bog’lam shaxmatliga nisbatan 1,7-3,5 marotaba ko'p ifloslanadi.
Gazning past tezligida ifloslanish juda katta bo'ladi. (3-4 m/s). Bu tezlikda qozonning ishlashiga
tavsiya etilmaydi. Agarda turbalarning joylashishi va o'tish yuzasi o'zgartirilsa, quvurlar
bog’lamda ifloslanish tez oshib ketadi. Bu vaqtda yuzani to'liq
chiqindilar qoplab oladi va
yuklamaning pasayishiga olib keladi. Gaz harorati 6000C dan past holatda ko'p miqdorli
oltingugurtli mazut yoqilganda qizdirish yuzasida yopishqoq yog’li qatlam hosil bo'ladi.
Konvektiv qizdirgichning, ekonamayzer qizish yuzasidagi yopishqoq qatlamda vanadi (V2O5)
va sulfat birikmasi bo'ladi. Zich joylashgan qatlamda asosan temir sulfati, kalsiy hosil bo'ladi.
Mazut yonganda yuzadagi qatlam issiqlik
almashinuvini sekinlashtiradi, gaz traktining
qarshiligini oshiradi va oxirida qozonning ishlash vaqtini chegaralaydi. Bug’ qozonlarini
loyihalashda asosan kul va yoqilg’ining yonmagan bo'laklari qizdirish yuzasini qayrovli
emirishdan saqlash jarayoniga ko'proq e'tibor berish kerak. Konvektiv shaxta gazoxodidagi gaz
tezlgini noto'g’ri
tanlash metall, quvurlarning tez emirilishiga, devorlvrning emirilishiga va bu
avriya holatiga olib keladi. Qayroqli emirilish deganimiz, kulning katta qattiq bo'laklarining
quvurga urilish natijasida quvurning asta-sekin emirilishiga aytiladi. Yoqilg’ining
mexanik
yonmasligidan hosil bo'lgan bo'laklari ham quvur yuzasining emirilishiga olib keladi. Shunday
qilib kulli emirilish kulning qayroqli bo'laklari bilan aniqlanadi. Bu kuldagi SiO2 miqdoriga va
SiO2>60% bu ko'rsatkich oshib boradi. Intevsiv emirilish yoqilg’idagi kul miqdoriga bog’liq
(Ai).
Havo qizdirgichlarning zanglashga bardoshliligini oshirish usullari
Energetik qurilmalarning havo qizdirgichlarini yuzasini past haroratda hosil bo'ladigan
zanglashdan saqlash metodlari quyidagicha: Metall haroratini tp dan yuqori ko'tarish, metall
yuzasini zangga
bardosh metaldan foydalanish, yonish mahsulotidagi agressiv zangni
kamaytirish. Umumiy qabul qilingan metodga asosan, past haroratli gazlarda hosil bo'ladigan
zanglashdan saqlash metodi, metall haroratini
tp nuqtasidan oshirish, bu esa havoni dastlabki
qizdirishdan keyin havo qizdirgichga uzatish demakdir. Metall yuzasining minimal harorati havo
qizdirgichga kiradigan sovuq havoga teng