Qishloq xo‘jaligi O‘zbekiston iqtisodiyotining muhim tarmog‘i bo‘lib, YaIMning 28,5 foizini tashkil etadi. Unda qariyb 4,2 mln kishi mehnat qiladi, bu esa mamlakatdagi umumiy bandlikning 30% dan ortig‘ini tashkil etadi

Qishloq xo‘jaligi O‘zbekiston iqtisodiyotining muhim tarmog‘i bo‘lib, YaIMning 28,5 foizini tashkil etadi. Unda qariyb 4,2 mln. kishi mehnat qiladi, bu esa mamlakatdagi umumiy bandlikning 30% dan ortig‘ini tashkil etadi. Asosiy qishloq xo‘jaligi ekinlari - paxta va g‘alla, lekin 2020-2021 yillarda kvotalar va narx nazoratining bekor qilinishi ekinlarni diversifikatsiyalashga, boshqa ekinlar, meva va sabzavotlarni yetishtirishga bosqichma-bosqich o‘tishga hissa qo‘shmoqda. Qishloq xo‘jaligi mahsulotlarini eksport qilish 2019 yilda O‘zbekiston tashqi daromadining taxminan 9,8 foizini tashkil etdi.

O‘zbekiston dinamik islohotlar va iqtisodiy o‘zgarishlarni amalga oshirmoqda. Qishloq xo‘jaligi va oziq-ovqat sanoatida ham keng ko‘lamli islohotlar amalga oshirilmoqda, bu esa qishloq xo‘jaligi va oziq-ovqat sanoatini yanada kengaytirish va diversifikatsiyalash uchun yangi imkoniyatlar ochmoqda. O‘zbekiston iqtisodiyotida qishloq xo‘jaligining muhim o‘rni respublikaning iqtisodiy muvaffaqiyatida qishloq xo‘jaligi islohotlarining muhim rolini ham belgilab beradi. Shunday qilib, O‘zbekiston pandemiyaga qaramasdan 2020 yilda ijobiy iqtisodiy o‘sishni saqlab qolgan Yevropa va Markaziy Osiyo (YeMO) mintaqasidagi uch mamlakatdan biri edi.

Hukumat amalga oshirilayotgan islohotlar mahalliy va eksport mahsulotlarining qiymatini oshirish maqsadida yangi texnologiyalarni, shu jumladan, resurslarni tejovchi texnologiyalarni joriy etish va qayta ishlash va qadoqlashni yanada rivojlantirish orqali qishloq xo‘jaligi samaradorligini oshiradi, deb hisoblaydi. Mamlakatning to‘qimachilik sektorini rivojlantirish, qo‘shimcha qiymat zanjirini yaxshilash rejalashtirilgan.

Prognozlarga ko‘ra, ilmiy va innovatsion g‘oyalarni joriy etish hisobiga meva, sabzavot, kartoshka, dukkakli va yog‘li ekinlar, 16% go‘sht, 13% sut, 27% tuxum, 2 marta baliq, 30% asal ishlab chiqarish hajmi har yili 6-8% ga oshadi. Meva va sabzavotlarni qayta ishlash darajasi 15%gacha, go‘sht 9 dan 15%gacha, sut 14 dan 18%gacha ko‘tariladi.

- Keyingi besh yilda qishloq xo‘jaligini rivojlantirishning asosiy maqsad va yo‘nalishlari haqida so‘zlab bering.

— Biz Yevropa Ittifoqi, JB, FAO, shuningdek boshqa xalqaro tashkilotlar va ekspertlar ko‘magida O‘zbekiston Respublikasi Qishloq xo‘jaligi vazirligi tomonidan ishlab chiqilgan 10 yillik qishloq xo‘jaligini rivojlantirish strategiyasi doirasida harakat qilamiz. "2020-2030 yillarda O‘zbekiston Respublikasi qishloq xo‘jaligini rivojlantirish strategiyasi"ga muvofiq to‘qqiz yo‘nalish ustuvor hisoblanadi.

Aholining oziq-ovqat xavfsizligini ta’minlash. Qisqa muddat ichida O‘zbekistonda "to‘yib ovqatlanmaslik indeksi" 15% dan 2,4% ga tushib, mintaqadagi eng yaxshi natijalardan biriga aylandi.
Agrobiznes muhitini yaxshilash va qiymat zanjirlarini yaratish.
Sanoatda davlat ishtirokini qisqartirish va investitsion jozibadorlikni oshirish.
Tabiiy resurslardan oqilona foydalanish va atrof-muhitni muhofaza qilishni ta’minlash.
Davlat boshqaruvini zamonaviy tizimini rivojlantirish.
Sektorni qo‘llab-quvvatlash uchun davlat xarajatlarini diversifikatsiya qilish.
Agrar fani, ta’lim, axborot-konsalting xizmati tizimini rivojlantirish.
Qishloq hududlarini rivojlantirish.
Sanoat statistikasining shaffof tizimini ishlab chiqish.
Hozirgi kunda respublikaning barcha hududlarida yangi moslashuvchan zamonaviy AKIS tizimi va uning doirasida yaratilgan ko‘p funksiyali markazlar asosida qishloq xo‘jaligi bilimlari, xizmatlari va yangiliklarini rivojlantirish bo‘yicha ishlar olib borilmoqda. Ushbu ekstenshn-markazlarida fermerlar qishloq xo‘jaligi xizmatlarini olish, mobil laboratoriyalardan foydalanish va ta’lim tadbirlarida ishtirok etishni boshlaydilar. Qishloq xo‘jaligi uchun mahalliy va xorijiy tovarlar va xizmatlar ishlab chiqaruvchilari o‘z mahsulotlarini bevosita namoyish etish, shuningdek, o‘z maqsadli auditoriyasi bilan maslahatlashish imkoniyatiga ega bo‘ladilar. AKIS infratuzilmasida demonstratsion-eksperimental joylar mavjud bo‘lib, unda qishloq xo‘jaligi texnologiyalarini o‘rganish, sinovdan o‘tkazish va namoyish etish mumkin. 2022-2026 yillarda barcha viloyatlar va yirik tumanlarda markazlar tashkil etilib, 100 dan ortiq qishloq xo‘jaligi xizmatlari ko‘rsatiladi.

Ta’lim va ilmiy-ekspert salohiyatini rivojlantirish mavzusini davom ettirishda qishloq xo‘jaligi ishlab chiqaruvchilarining onlayn savodxonligini oshirish uchun yangi ta’lim shakllari joriy etilayotganligini, viloyatlarda agrar institutlarning filiallari alohida institutlarga aylanib, ta’lim yo‘nalishlarini kengaytirib, nazariy-amaliy bazalar joriy etilayotganini ta’kidlash lozim.

Qishloq xo‘jaligini raqamlashtirishga, shuningdek, "aqlli qishloq xo‘jaligi" dasturi doirasida suv va yer resurslaridan oqilona foydalanish texnologiyalarini keng joriy etishga, shuningdek, turli imtiyozlar, subsidiyalar va kreditlar berishga katta e’tibor qaratilmoqda. Masalan, guruch kabi namsevar ekin 2026 yilda barcha takroriy maydonlarda urug‘chilik usulida yetishtiriladi. Bu yildan boshlab tajriba sifatida bu ekinni sug‘orish va tomchilatib sug‘orish yo‘lga qo‘yildi, guruch ko‘chatlarini mashinada ekish tashkil etildi.

Shuningdek, yangi yerlarni o‘zlashtirish va qishloq xo‘jaligi aylanmasidan chiqqan yerlarni qaytarish, qishloq xo‘jaligi yerlarining sifatini oshirishga katta e’tibor qaratilmoqda. Umuman, 2026 yilga kelib, muomalaga chiqarilgan qishloq xo‘jaligi yerlari qariyb 900 ming gektarni, suv tejaydigan texnologiyalar joriy etilgan yerlar 1,2 million gektarni, shu jumladan, 445 ming gektarni tomchilatib sug‘orishni tashkil etishi kutilmoqda. 2022-2026 yillarda paxtachilikda va g‘alla-boshoqli ekinlar ishlab chiqarishda ham hosildorlik oshadi. Shu bilan birga, ekin maydonlari kamayadi, ammo ularning samaradorligi oshadi.

Yerdan foydalanish masalalarida katta o‘zgarish ro‘y beradi-qishloq xo‘jaligi yerlarini ijaraga olish uchun yangi mexanizmlar, ushbu yerlarni ishlatish qoidalari ishlab chiqilmoqda. Mahalliy hokimiyat organlarining qishloq xo‘jaligi yerlarini ajratish/olib tashlash masalalariga aralashuvi minimallashtirildi.

Mahalliy ilmiy-tadqiqot salohiyatini rivojlantirish, shuningdek, jalb qilingan xorijiy ekspertizani rivojlantirish asosida O‘zbekistonda urug‘chilik rivojlanmoqda, turli tashqi omillarga, iqlim o‘zgarishiga chidamli yangi navlarni faol joriy etish boshlandi. Kelgusi yillarda 53 ta elita urug‘chilik xo‘jaligini tashkil etish, ularga 5 ming gektarga qishloq xo‘jaligi yerlarini ajratish rejalashtirilgan. «Uzbek seeds» milliy brendi ostida qishloq xo‘jaligi ekinlarining urug‘larini eksport qilishning zamonaviy tizimi yaratiladi. Tanlov ishlarini kuchaytirish uchun yetakchi xorijiy mutaxassislar (Turkiya, Niderlandiya, Isroil va boshqa mamlakatlar) jalb etiladi.

Alohida mavzu diversifikatsiya bo‘lib, respublikamizning har bir viloyatida alohida tumanlarning ayrim qishloq xo‘jalik ekinlari uchun ixtisoslashuvi tufayli mamlakatimizda bosqichma-bosqich amalga oshirilmoqda.

- O‘zbekistonda hozir qishloq xo‘jaligi klasterlari va kooperativlari faol rivojlanmoqda. Bu yo‘nalishdagi islohotlar qanday rivojlanmoqda?

— Zamonaviy infratuzilma va ilg‘or texnologiyalar bilan Klaster va kooperatsiya tizimini rivojlantirish qishloq xo‘jaligida islohotlarning ustuvor yo‘nalishlaridan biridir. Bu tizim to‘liq ishlab chiqarish zanjirini ta’minlaydi: maydondan iste’molchiga. "Daladan stolgacha" ishlab chiqarish zanjiri Klaster ishlab chiqarish ob’yektlari, agrologistik markazlar va kooperativlar asosida qurilmoqda, eksportni oshirishning yangi imkoniyatlari yaratilmoqda.

Klasterlarda hosildorlikning yuqori bo‘lishi hisobiga ishlab chiqaruvchilar daromadlarini oshirishga alohida e’tibor qaratilmoqda. 2016-2020 yillarda ilmiy-innovatsion yutuqlar va ilg‘or texnologiyalar klasterlari joriy etilishi natijasida paxta hosildorligini 26,4 s/ga dan 30 s/ga, g‘alla hosildorligini 57,8 s/ga dan 63,5 s/ga oshirildi. Ishlab chiqaruvchilarning moddiy manfaatlari 1,5 barobar oshdi, bir xodimning o‘rtacha oylik maoshi 2018 yilga nisbatan 2,4 barobar oshdi. Keyingi3 yilda klasterlar negizida hududlarda 152 mingdan ziyod yangi ish o‘rni yaratildi.

2018-2020 yilda klasterlarga qo‘shimcha qiymat zanjiri yaratish uchun 1,4 milliard AQSh dollari miqdorida investitsiyalar jalb qilindi. 2019-2020 yillarda 10,8 ming gektar maydonda intensiv mevali bog‘lar va 19,7 ming gektar maydonda tokzorlar tashkil etildi. 250 ming gektar yerda suvni tejaydigan texnologiyalar va 1,5 trln so‘mlik resurs tejaydigan zamonaviy uskunalar joriy etildi.

Bugungi kunda qishloq xo‘jaligining barcha yo‘nalishlari bo‘yicha 463 ta agroklaster faoliyati yo‘lga qo‘yilgan (paxta-to‘qimachilik yo‘nalishi, g‘allachilik, meva-sabzavotchilik, guruch yetishtirish va h.k.). Klasterlar 2,2 million gektar qishloq xo‘jaligi yerlarini qamrab oldi. Joriy yilda paxtani chuqur qayta ishlashni tashkil etish bo‘yicha umumiy qiymati 25,5 trillion so‘mlik 270 investitsiya loyiha, 589 mlrd. so‘m miqdorida meva-sabzavotchilik bo‘yicha 63 ta loyiha, g‘alla yetishtirish uchun qiymati 1 trln. 164 mlrd. so‘mlik 122 ta loyiha amalga oshiriladi.

- 2020 yil dekabr oyida 2023 yilgacha qishloq xo‘jaligi va oziq-ovqat sanoatini raqamlashtirish rejasi taqdim etildi. Bu boradagi islohotlar haqida batafsil ma’lumot bering.

— Bugungi kunda butun dunyo bo‘ylab "Katta ma’lumotlar" (Big Data) va ularning tahlillari fermerlar va agronomlarga ekish yoki hosilni yig‘ish uchun qulay vaqtni aniqlash, o‘g‘itlar sxemasini hisoblash, monitoring qilish, ekinlarni prognoz qilish va boshqa ko‘p narsalarni amalga oshirish uchun yordam beradi. Raqamli texnologiyalar o‘simlik ishlab chiqarishning to‘liq siklini nazorat qilish imkonini beradi, chorvachilik-aqlli qurilmalar tuproq, o‘simliklar, mikroiqlim parametrlarini o‘lchaydi va uzatadi. Datchiklardan, kosmik tasvirlardan, uchuvchisiz uchish qurilmalaridan, ob -havo stansiyalaridan va boshqa uskunalardan olingan ma’lumotlar Big Data'ni hosil qiladi va maxsus ilovalar yordamida tahlil qilinadi hamda geoportallarga joylashtiriladi.

O‘zbekistonda raqamli iqtisodiyotni faol rivojlantirish, shuningdek, iqtisodiyot tarmoqlari, jumladan, qishloq xo‘jaligida zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini keng joriy etish bo‘yicha ham keng ko‘lamli chora-tadbirlar amalga oshirilmoqda. Xususan, o‘tgan yilning dekabr oyida "Aqlli qishloq xo‘jaligi texnologiyasini ishlab chiqish strategiyasi" va "Aqlli qishloq xo‘jaligi texnologiyasini ishlab chiqish strategiyasini 2021-2023 davrida amalga oshirish bo‘yicha tadbirlar rejasi" tasdiqlangan bo‘lib, ular 3 ta asosiy yo‘nalishni nazarda tutadi: qishloq xo‘jaligini raqamlashtirish; suv resurslarini boshqarish, monitoring va hisobga olish jarayonlarini avtomatlashtirish; qishloq xo‘jaligi sohasida biznesni boshlash loyihalarini qo‘llab-quvvatlash. Shu bilan birga, qishloq xo‘jaligi vazirligining Markaziy apparati tarkibida qishloq xo‘jaligini raqamlashtirishni rivojlantirish, qishloq xo‘jaligi va oziq-ovqat xavfsizligi sohalarida zamonaviy axborot texnologiyalari va dasturiy mahsulotlarni joriy etish bo‘yicha jadal dastur masalalari bo‘yicha mas’ul alohida kompleks tashkil etildi.

- Tadbirlar rejasida raqamlashtirish bo‘yicha aniq loyihalar ko‘rsatilgan. Ular haqida ko‘proq ma’lumot bersangiz.

— Yil oxirigacha agrosanoat majmuasida tadbirkorlik faoliyatini soddalashtirishga, davlat idoralari bilan turli masalalarda, shu jumladan interaktiv xizmatlar olishda yordam berishga qaratilgan 9 ta axborot tizimi ishga tushiriladi. Men eng muhimlari haqida qisqacha to‘xtalib o‘taman.

Eng yirik loyihalardan biri - Qishloq xo‘jaligi vazirligining o‘z geografik axborot platformasini ishga tushirilishi. Ayni paytda shartnoma bo‘yicha muzokaralar yakunlanmoqda va shu yilning noyabr oyiga qadar tizimni sinov rejimida ishga tushirish rejalashtirilgan.

Sun’iy intellekt texnologiyalari yordamida dronlar yordamida olingan sun’iy yo‘ldosh tasvirlari va boshqa materiallarga asoslangan ushbu tizim, ekish yoki yig‘im -terimuchun qulay vaqtni aniqlash, o‘g‘itlar sxemasini hisoblash, monitoring, ekinlar hosildorligini bashorat qilish, ularning kasalliklarini o‘z vaqtida aniqlash va boshqalarni amalga oshirish imkonini beradi.

Keyingi yirik loyiha-agrosanoat majmuasi uchun yagona integratsiya platformasini yaratish bo‘lib, unda 20 ga yaqin vazirlik va idoralarning ish jarayonlari integratsiya qilinadi. Mazkur loyiha Jahon banki tomonidan moliyalashtirilib, ayni paytda mazkur tizim arxitektorini aniqlash maqsadida tenderlar o‘tkazilmoqda.

2022 yildagi ishlarning natijasi "yagona oyna" kabi qishloq xo‘jaligi platformasini ishga tushirish bo‘ladi, bu yerda fermerlar o‘z faoliyati uchun zarur bo‘lgan barcha xizmatlar va ma’lumotlarni onlayn tarzda olishlari mumkin.

Hozirgi kunda yana bir yirik "Agroplatform" dasturiy to‘plami ishlab chiqilmoqda, uning ishga tushirilishi 2021 yilning noyabr oyi oxiriga mo‘ljallangan. Ushbu platformani yaratishdan maqsad shartnoma intizomini mustahkamlash, agrosanoat kompleksi, fermer va dehqon xo‘jaliklari sohasida xizmat ko‘rsatuvchi provayderlar o‘rtasida o‘zaro hisob-kitoblarni amalga oshirishdan iborat. Yigirmadan ortiq vazirlik va idoralarning ma’lumotlar bazalari integratsiyasi bilan hujjatlarni boshqarish va onlayn rejimida moliyaviy xizmatlar ko‘rsatish jarayonlari avtomatlashtirilgan.

Elektron agrosanoat savdo portali – «Marketplace»ni sinov rejimida ishga tushirish bo‘yicha faol ishlar olib borilmoqda. Portalning asosiy auditoriyasi fermerlar, qishloq xo‘jaligi mahsulotlarini ishlab chiqaruvchilar, yirik klasterlar, agrologistik markazlar, qayta ishlab chiqaruvchilar, kichik va katta savdo tarmoqlari bo‘lishi kutilmoqda. Ushbu tizimning ishga tushirilishi 2022 yilning yanvar oyida rejalashtirilgan.

Shuningdek, bugungi kunda E-IJARA TANLOV tizimi ishlab chiqilmoqda, bu esa qishloq xo‘jaligi yer resurslari ajratilishining maksimal shaffofligini ta’minlaydi. 2021 yil 1 avgustdan "Yer munosabatlarida tenglik va shaffoflikni ta’minlash, yerga bo‘lgan huquqlarni ishonchli himoya qilish va ularni bozor aktiviga aylantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida"gi Prezident Farmoniga muvofiq qishloq xo‘jalik yerlarini faqat barcha turdagi qishloq xo‘jalik tovarlarini ishlab chiqaruvchilar ishtirok etishi mumkin bo‘lgan ochiq elektron tanlovlar natijalari asosida ijara huquqi asosida ajratiladi.

Yana bir muhim loyiha-qishloq xo‘jaligi sohasida subsidiyalar ajratish bo‘yicha yagona davlat axborot tizimini yaratishdir. Tizim modullari bosqichma-bosqich ishga tushirilar ekan, fermerlarga 18 turdagi subsidiyalar olish, shuningdek, ulardan maqsadli foydalanishni kuzatish mumkin bo‘ladi. Davlat tomonidan fermerlarni qishloq xo‘jaligi texnikasini sotib olish, suvni tejaydigan texnologiyalardan foydalanish, uzum plantatsiyalari va intensiv bog‘lar yetishtirish, chorvachilikni rivojlantirish va boshqa ko‘plab sohalarda fermerlarni qo‘llab-quvvatlash uchun subsidiyalar ajratiladi.

Boshqa loyiha import qilinadigan qishloq xo‘jaligi texnikasini hisobga olishni ta’minlash bilan bog‘liq. Shu maqsadda import qiluvchilar va ishlab chiqaruvchilar import qilinadigan/ishlab chiqarilgan mahsulotlarni sinash yoki sertifikatlash uchun ariza berish uchun ko‘p kilometrlarga borishlari shart bo‘lmagan axborot tizimi ishlab chiqilmoqda. Arizalarni ko‘rib chiqish jarayonida shaxsning ishtiroki minimallashtiriladi va maksimal shaffoflik ta’minlanadi.

Bundan tashqari, avstraliyalik hamkorlar bilan birgalikda Qashqadaryo viloyatidagi Mirishkor Qamashi kanali misolida suv resurslarini boshqarishning avtomatlashtirilgan tizimi ishga tushiriladi. Loyiha doirasida yil oxirigacha simsiz texnologiyalar yordamida masofadan turib boshqarish imkoniyati mavjud bo‘lgan 26 ta shluzi o‘rnatiladi.

Axborot tizimlarini joriy etishdan asosiy maqsad agrosanoat majmuasida texnologik yutuqni ta’minlash, oziq-ovqat xavfsizligini mustahkamlash, suv resurslarini samarali boshqarish va qishloq xo‘jaligi korxonalarida hosildorlikni oshirishga erishish uchun qishloq xo‘jaligini raqamli o‘zgartirishdir.

- Hozir organik dehqonchilikning rivojlanishi dunyoda ommalashib bormoqda. O‘zbekistonning ushbu yo‘nalishdagi salohiyati haqida so‘zlab bersangiz.

2019 yilda organik qishloq xo‘jaligi ilmiy-tadqiqot instituti (FiBL) va organik qishloq xo‘jaligi uchun harakatlar xalqaro federatsiyasi (IFOAM) ning jahon organik qishloq xo‘jaligi statistikasi bo‘yicha nashrida O‘zbekiston Respublikasi meva ishlab chiqarish uchun qulay shart-sharoitga ega bo‘lgan va organik mevalar yetishtirish uchun qulay yer maydonlari mavjud bo‘lgan dunyoning 10 ta davlatiga kiritildi.

Bugungi kunda organik qishloq xo‘jaligi global tendensiyadir. Mutaxassislarning fikricha, so‘nggi 5 yil davomida global organik mahsulotlar bozorida o‘rtacha 15 foiz o‘sishga erishildi, 2022 yilda savdo aylanmasi 212 milliard AQSh dollari (jahon qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarishining 20 foizi) miqdorida prognoz qilinmoqda.

Ushbu amaliyot mamlakatimiz qishloq xo‘jaligi tarixida alohida o‘rin tutadi. Asrlar davomida shakllangan sabzavotchilik va bog‘dorchilikning an’anaviy madaniyati tabiiy o‘g‘itlardan foydalanishni nazarda tutuvchi biologik dehqonchilik tamoyillariga asoslanadi. Bu genlarni o‘zgartirish texnologiyasidan foydalanmasdan yuqori ozuqaviy qiymati, noyob ta’mi va iste’mol xususiyatlariga ega organik (ekologik jihatdan qulay) meva va sabzavotlarni yetishtirish imkonini beradi.Bugungi kunda respublikada organik qishloq xo‘jaligini rivojlantirish uchun qulay bo‘lgan barcha sharoitlar mavjud: zaharli moddalar bilan ifloslanmagan ekin maydonlari; tomorqa xo‘jaliklarida yetishtiriladigan organik mahsulotlarni eksport qilish orqali aholi daromadlarini oshirish imkoniyatlari; organik ishlab chiqarishda agroklaster ishlab chiqarish, logistika va kooperatsiya tizimlarini rivojlantirish orqali aholi bandligini oshirish imkoniyatlari; laboratoriyalarni takomillashtirish, nazorat va sertifikatlashtirish tizimlarini takomillashtirish orqali qishloq xo‘jaligi mahsulotlari sifatini tahlil qilish; genetik jihatdan modifikatsiyalangan organizmlardan (GMO) ozod bo‘lgan hududlar.

Va bu salohiyat allaqachon faol ravishda amalga oshirila boshlandi. 2017-2019 yillarda Sunny Fruit Production MChJ 1 848 tonna organik mayizlarni ishlab chiqardi, ular Rossiya Federatsiyasi, Fransiya, Germaniya, Gollandiya, Italiya va Yunonistonga 14,7 foiz sof foyda olish bilan an’anaviy mayizlarning narxidan 4,1 martaga yuqori narxlarda eksport qildilar.

2025 yilga kelib O‘zbekiston paxta dalalarining 5% ga organik paxta xomashyosi yetishtirish rejalashtirilgan. Shuni yodda tutish kerakki, organik paxta odatdagidan ancha qimmat. Jumladan, 2019 yilda AQSh bozorlarida 1 tonna organik paxta xom ashyosi 225 dollarga baholandi, an’anaviy paxta esa 155 dollar narxda sotildi.

Xulosa qilib aytganda, O‘zbekistonda qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarishini rivojlantirish salohiyati an’anaviy ravishda ekinlarni yetishtirish va yangi innovatsion format va texnologiyalarni qo‘llash borasida juda yuqori ekanligini yana bir bor ta’kidlashni istardim. Va amalga oshirilayotgan islohotlar mavjud salohiyatni to‘laqonli rivojlantirish, qishloq xo‘jaligi mahsulotlari va butun agrosanoat kompleksining raqobatbardoshligini oshirishga qaratilgan.