Cug’oriladigan maydonning tuproqning mexanik tarkibi va sizot suvlari sathiga qarab gidromodul belgilanadi. Gidromodul - yunoncha so’zdan olingan bo’lib, hydro-suv, modulus-o’lchayman, ya’ni “suv o’lchayman” degan ma’noni anglatadi. Gidromodul, bu 1 gektar ekin maydonini sug’orish uchun sarflanadigan suv miqdori hisoblanadi va l/s/ga belgilanadi. Gidromodul sug’orish maydoniga beriladigan suv miqdori va hajmini o’lchab berish, suvning hisobini olib-borish uchun ishlatiladi. Gidromodul quyidagilarga bo’linadi:
Cug’oriladigan maydonning tuproqning mexanik tarkibi va sizot suvlari sathiga qarab gidromodul belgilanadi. Gidromodul - yunoncha so’zdan olingan bo’lib, hydro-suv, modulus-o’lchayman, ya’ni “suv o’lchayman” degan ma’noni anglatadi. Gidromodul, bu 1 gektar ekin maydonini sug’orish uchun sarflanadigan suv miqdori hisoblanadi va l/s/ga belgilanadi. Gidromodul sug’orish maydoniga beriladigan suv miqdori va hajmini o’lchab berish, suvning hisobini olib-borish uchun ishlatiladi. Gidromodul quyidagilarga bo’linadi:
1 Sug’orish gidromoduli; 2. Keltirilgan gidromodul. Quyida bularning barchasiga izoh berib o’tilgan. Sug’orish gidromoduli deb - 1 gektar sug’oriladigan maydonga 1 sekundda berilgan suv miqdoriga aytiladi
Sug’orish rejimini aniqlashda asosiy ko’rsatkichlardan biri bu qishloq xo’jalik ekinlarining suv iste’moli hisoblanadi. Qishloq xo’jalik ekinlarining suv iste’moli bu o’simlikning o’sish davrida o’simlik tanasi va tuproq yuzasidan bug’lanadigan namlik miqdoridir. O’simlik suvni fotosintez jarayonida ishlatadi: -qishloq xo’jalik ekinlarining suv iste’moli aniqlashda quyidagi usullardan foydalaniladi; -nazariy - bug’lanish va energiya fizikasi qonuniyatlari: metodologik - bunda suv iste’moli havoning harorati va nisbiy namligi bilan uzviy bog’lanishi hisobiga; -ekin hosildorligi va transpiratsiya koeffitsiyenti hisobiga; -maxsus priborlar - lizimetrlar bilan kuzatuvlar bo’yicha, bevosita tajriba yo’li va boshqalar. Qishloq xo’jalik ekinlarining suv iste’moli aniqlashda quyidagi usullardan foydalaniladi: 1.Nazariy - bug’lanish va energiya fizikasi qonuniyatlari; 2.Metodologik - bunda suv iste’moli havoning harorati va nisbiy namligi bilan uzviy bog’lanishi hisobiga; 3.Ekin hosildorligi va transpiratsiya koeffitsiyenti hisobiga; 4. Maxsus priborlar - lizimetrlar bilan kuzatuvlar bo’yicha, bevosita tajriba yo’li va boshqalar. Nazariy yo’l bilan aniqlashda quyida keltirilgan formulalardan foydalaniladi:
Sug’orish rejimini aniqlashda asosiy ko’rsatkichlardan biri bu qishloq xo’jalik ekinlarining suv iste’moli hisoblanadi. Qishloq xo’jalik ekinlarining suv iste’moli bu o’simlikning o’sish davrida o’simlik tanasi va tuproq yuzasidan bug’lanadigan namlik miqdoridir. O’simlik suvni fotosintez jarayonida ishlatadi: -qishloq xo’jalik ekinlarining suv iste’moli aniqlashda quyidagi usullardan foydalaniladi; -nazariy - bug’lanish va energiya fizikasi qonuniyatlari: metodologik - bunda suv iste’moli havoning harorati va nisbiy namligi bilan uzviy bog’lanishi hisobiga; -ekin hosildorligi va transpiratsiya koeffitsiyenti hisobiga; -maxsus priborlar - lizimetrlar bilan kuzatuvlar bo’yicha, bevosita tajriba yo’li va boshqalar. Qishloq xo’jalik ekinlarining suv iste’moli aniqlashda quyidagi usullardan foydalaniladi: 1.Nazariy - bug’lanish va energiya fizikasi qonuniyatlari; 2.Metodologik - bunda suv iste’moli havoning harorati va nisbiy namligi bilan uzviy bog’lanishi hisobiga; 3.Ekin hosildorligi va transpiratsiya koeffitsiyenti hisobiga; 4. Maxsus priborlar - lizimetrlar bilan kuzatuvlar bo’yicha, bevosita tajriba yo’li va boshqalar. Nazariy yo’l bilan aniqlashda quyida keltirilgan formulalardan foydalaniladi:
