Qdpi o`zbek tili va adabiyoti fakulteti 303-guruh talabasi Po`latova Nigoraning hozirgi adabiy jarayon fanidan oraliq nazorat uchun tayyorlagan taqdimoti

Ariqlarda oqib borar oy – Ariq borar ko‘tarib fonus.

Oydin kunda kechganicha loy, Pishqirmasdan suv ichar poliz.

O, qanaqa ertakdan tushdi – Yonarqurt - ku bu tirik olov?!

Uning mitti shafag‘in quchdi Yulduz kabi to‘kildi qirov.

O, naqadar farog‘atda dil – Dil oy kabi sochadi ziyo.

Meni nega qiynading qirq yil, Baxtli bo‘lish oson - ku, dunyo?!

Usmon Azimning chop etilgan “Saylanma”si. Kitobdagi aksariyat she’rlar yaxshi tanish – oldin ham o‘qilgan she’rlar. Lekin ulardagi hissiyot o‘sha - o‘sha: jo‘shqin va tabiiy. Ehtiros o‘sha: yoniq va shiddatli. Fikr shamoyili deyarli o‘zgarmagan: ishonchbaxsh va murosasiz. She’r yozadiganlar ko‘p. Ammo sevishga qodir, ko‘nglini ishq ishg‘ol aylagan shoirlar nihoyatda kam. Ehtimol, mana shuning uchun ham Usmon Azimning “Saylanma”sini o‘qigan she’rxon tashqi bir dunyoga emas, balki ulkan bioshoirning ko‘ngil bog‘lariga sayru - sayohat qilganday bo‘ladi. Shu bog‘larning bahoriy manzara va quvonchlaridan ruhlanadi, kuz quchog‘idagi holatlariga nigoh tashlab goh hazin, goh o‘ychan, goh g‘am - g‘ussali xayollarga beriladi. Qanday fikr yo g‘oya ilgari surilishidan qat’i nazar, she’r – holat, kayfiyat, ruhoniyat suvratlaridir.

• Usmon Azimning chop etilgan “Saylanma”si. Kitobdagi aksariyat she’rlar yaxshi tanish – oldin ham o‘qilgan she’rlar. Lekin ulardagi hissiyot o‘sha - o‘sha: jo‘shqin va tabiiy. Ehtiros o‘sha: yoniq va shiddatli. Fikr shamoyili deyarli o‘zgarmagan: ishonchbaxsh va murosasiz. She’r yozadiganlar ko‘p. Ammo sevishga qodir, ko‘nglini ishq ishg‘ol aylagan shoirlar nihoyatda kam. Ehtimol, mana shuning uchun ham Usmon Azimning “Saylanma”sini o‘qigan she’rxon tashqi bir dunyoga emas, balki ulkan bioshoirning ko‘ngil bog‘lariga sayru - sayohat qilganday bo‘ladi. Shu bog‘larning bahoriy manzara va quvonchlaridan ruhlanadi, kuz quchog‘idagi holatlariga nigoh tashlab goh hazin, goh o‘ychan, goh g‘am - g‘ussali xayollarga beriladi. Qanday fikr yo g‘oya ilgari surilishidan qat’i nazar, she’r – holat, kayfiyat, ruhoniyat suvratlaridir.
• Xususan, ruhiy idrok va ruhiy anglash mayllari aks etmagan she’rning quruq va yalang‘ochligiga toqat qilish qiyin. Usmon bu haqiqatni chuqur anglaydi. Uning “Ruhga ko‘chdim – tanim qolmadi”, deyishi ham shu haqiqatning bir e’tirofidir. Imom G‘azzoliyning ta’riflashicha, “Ruh insondagi idrok qiluvchi va biluvchi latiflikdir”. Usmonning oldingi hamma she’riy to‘plamlariga nisbatan “G‘ussa” deb nomlangan majmuasida ana Shu latiflikning miqyosi keng va mohiyati teranlashgan. “Saylanma”da undagi she’rlarga kengroq o‘rin ajratilgan va to‘g‘ri qilingan. “G‘ussa”dan tanlangan she’rlar Usmonning fikr - qarashlarida kuchli siljish sodir bo‘lganligini anglash jihatidangina emas, balki uning she’riyatida sifat o‘zgarishi hosil bo‘lganligini bilish ma’nosida ham diqqatga molik.