Qayta topshirish. Bajardi: shukrullayev xurshid. Guruh: 85-20 tvm. Mavzu; transport logistikasi fanining predmeti va vazifalari. - 0 ‘zbekiston Respublikasi mustaqillikka erishganidan so‘ng ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy o‘zgarishlar hayotga izchil joriy etila boshladi. Respublikaning bozor iqtisodiyotiga o‘tib borishi, xususiy mulkchilikni, avtomobil sanoatini vujudga kelishi, chet ellar bilan teng huquqli iqtisodiy aloqalaming yo‘lga qo‘yilishi transport sohasida yangj va dolzarb masalalarni yuzaga keltirdi. Bugungi kunda xo‘jalik yurituvchi subyektlaming har xilligi va teng huquqliligi, ular o‘rtasidagi raqobat, tadbirkorlik tashabuskorligi, o‘zini o‘zi boshqarish va moliyalashtirish kabi bozor tamoyillari, o‘z navbatida, tashishning yangi texnologiyalarini ishlab chiqishni va hayotga joriy etish masalasini vujudga lceltirdi. Bunday texnologiyalar tashish jarayonini yaxlit holda, ya’ni «ishlab chiqaruvchi - tashib beruvchi - iste’molchi» .zanjirini bir butun holda ko‘rish, mahsulotlar (moddiy oqimlar, yo‘lovchilar) harakatini muvofiqlashtirishga yo‘naltirilgan bo‘lishi kerak. Tashish jarayonlarini bunday tashkil etish va boshqarish bilan oxirgi-yillarda tez sur'atlar bilan rivojlanib borayotgan «Logistika» fani shug‘ullanadi.
Logistika tushunchasi juda qadimiy tarixga ega bo‘lib, birinchi inarta harbiy fan sifatida vujudga kelgan. IX asrda Vizantiyada bu tushunchaga qo‘shinni barcha kerakli narsalar bilan bilan o‘z vaqtida aniq ta’minlash jangning muvaffa- qiyatini belgilovchi omil deb qaralgan. Vizantiya imperiyasida «logist» mansabi joriy etilgan boiib ular oziq-ovqat taqsimoti bilan shug‘ullanganlar. Logistika atamasi grekcha «коуютпсг)» so‘zidan kelib chiqqan bo‘lib Vizantiya imperatori Lv VI ning davrida «hisob san'ati» degan ma’noni anglatgan (865-912yy). Ispan huquqshunosi va iqtisodchisi Polo de Ondegardoning 1572-yilda xabar berishicha ink Imperiyasi chinovniklari tomonidan ink saroyi uchun zarur bo‘Igan oziq-ovqat miqdorining hisobi olib borilgan. Bunda ularni qayerdan tashib keltirilishi, yetkazib kelish vaqti va tashish masofalarining hisoblari olib borilgan. XIX asrda fransuz olimi A.G. Jomini Iogistikani armiya va front orqasini boshqarish, tashishni rejalashtirish va tashkil etish bo‘yicha fan deb talqin etadi. 1850-yilda Sankt-Peterburgda chop etilgan «Harbiy ensiklo- pedik leksion»da logistika deb uzoqda va dushman yaqinida qo‘shinni ko‘chirishni boshqarish, qo‘shinni orqadan ta’minlashni tashkil etish san'ati deb tushuncha berilgan
Ikkinchi Jahon urushi davrida Amerika armiyasida logistik yondoshuv keng qoMlanilgan. AQSh Ovrupoda jang qilganiga qaramay qo‘shinning ta’minoti juda yaxshi yo‘lga qo‘yilgan edi. Katta ingliz-rus lug‘atida hozir ham logistika tushunchasi harbiy ma’noda keltirilgan bo‘lib 1) front orqasi ta’rninoti, 2) moddiy- texnik ta’minot, 3) front orqasidagi ishlami bajarish va tashkil etish ma’nosida qo‘llaniladh Buyuk bobokalonlarimiz Amir Temur,
Do'stlaringiz bilan baham: |