Qattiq jismlar. Qattiq jismlarda atomlarning bog‘lanish turlari. Ion bog‘lanish. Kovalent bog‘lanish. Vodorod bog‘lanish. Metall bog‘lanish. Molekulyar

Molekulyar bog‘lanish. Agar elektronlar atomlar bilan kuchli bog‘lanishda bo‘lsa, qattiq jismlarda yuqorida aytilgan bog‘lanishlar bo‘lishi qiyinroqdir.

Molekulyar kristallar molekulalarning kuchsiz bog‘langan shaklidir. Bunday hol, masalan, inert gazlarga to‘g‘ri keladi. Lekin yetarli sharoitda inert gazlar ham suyuq yoki qattiq holatga o‘tkazilishi mumkin. Bunda Van-der-Vaals kuchlari ta’sir qiladi. Bu kuchlar elektronlarning atom va molekulalardagi harakati natijasida paydo bo‘ladigan atom va dipol momentlari orasidagi kuchsiz tortishish kuchlaridir. Inert gazlar atomlaridan hosil bo‘lgan kristallardagi bog‘lanish molekulyar bog‘lanish bo‘lib, bu bog‘lanish Van-der-Vaals kuchlari orqali namoyon bo‘ladi.

O‘zgaruvchan dipol momenti qo‘shni atom va molekulalarda o‘zgaruvchan dipol momentini induksiyalaydi. Boshlang‘ich va induksiyalangan dipol momentlarining o‘zaro ta’siri natijasida Van-der-Vaals tortishish kuchlari paydo bo‘ladi. Molekulalar kristallarga deyarli barcha organik kristallar va ko‘pgina boshqa birikmalar kiradi. Bunday kristallarning bog‘lanish energiyasi kichik.

Masalan: Ar, CH₄ kabi kristallarda bog‘lanish energiyasi 8 kJ/mol, ularning erish va qotish temperaturasi past.