Qarshi muhandislik iqtisodiyot

zichlik o‘lchagichning
sxemasi 

---

163 
Oraliqdagi o‘zgartkichning turiga qarab zichlik o‘lchagich elektrik yoki 
pnevmatik unifikatsiyalangan chiqish signaliga ega bo‘lishi mumkin. 
33.2- rasmda qalqovichi batamom cho‘kadigan zichlik o‘lchagichning 
prinsipial sxemasi ko‘rsatilgan. Bu asbobda pnevmatik o‘zgartkich ishlatilgan. 
Ventil yoki boshqa toraytirish qurilmasi hosil qilgan bosimning pasayishi ta’sirida 
suyuqlik quvur 13 dan halqa taqsimlagich orqali o‘lchash kamerasi 1 ga keladi va 
chiqarma quvurchalar yordamida quvur 14 dan asosiy quvurga uzatiladi. 
Suyuqlikning bunday yo‘nalishi oqim tezligining qalqovich 2 ga ko‘rsatilgan 
ta’sirini yo‘qotadi. Qalqovich zoldiropodshipnikda turgan va silfon 10 dan 
o‘tadigan koromislo uchiga o‘rnatilgan. Koromislo posangi 11 orqali 
muvozanatlashadi. Posangi shunday rostlanganki, qalqovich eng kichik zichlikka 
ega bo‘lgan (o‘lchash asbobining pastki chegarasi) suyuqlikda pastga siljiy 
boshlaydi. Zichlik ko‘payishi bilan qalqovich ko‘payuvchi, itaruvchi kuch ta’sirida 
ko‘tariladi va tizimdagi muvozanat buziladi.
Pnevmatik o‘zgartkich yordamida muvozanat qaytadan tiklanadi. Buning 
uchun asbobga filtr, reduktor va drossel 7 orqali havo uzluksiz kelib turadi va 
soplo 6 bilan koromislo 3 uchiga o‘rnatilgan to‘siq 5 oralig‘idan atmosferaga 
chiqib ketadi. Qalqovich ko‘tarilganda, to‘siq soplo tomon siljiydi, natijada 
soplodan siqilgan havoning atmosferaga chiqishi kamayadi va membranali 
kuchaytirgich 8 da havo bosimi oshadi. Bu yerda, membranadan itaruvchi richag 9 
ga uzatiladigan kuch oshadi va rolik 4 orqali koromisloning o‘ng uchi yuqoriga 
ko‘tariladi, natijada to‘siq soplodan uzoqlashadi. Membranaga ta’sir etgan havo 
bosimi qalqovichning itaruvchi kuchiga mutanosib bo‘lib, suyuqlik zichligining 
o‘lchovi hisoblanadi va ikkilamchi asbob 12 orqali o‘lchanadi. O‘lchashning pastki 
33.2 – rasm. Cho‘kadigan qalqovichli pnevmatik o‘zgartkichli zichlik o‘lchagichning