Qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti «umumtexnika fanlari»

a
s
=9,81

1,5

3,8

1,562 = 88 H 
bu erda: K
f
= 1,5 koeffitsient. 
Valga ta’sir kiluvchi hisobli kuch:
F
b
=F
tzan
+2

F
f
= 4950 +2

88=5126 H 
Mustaxkamlik zaxira koeffitsientini tekshirib kuramiz. 
5
,
17
78
25
1
4950
10
5
,
88
3
3










f
v
д
t
F
F
K
F
Q
S
bu erda: 
Q
– zanjirni uzuvchi kuch, N; 
F
t3
– aylanma kuch, N; 
F
v
– markazdan kochma kuch, N; 
F
f
– zanjir salkiligi tufayli hosil buluvchi kuch, N. 

S

= 9,4 (11 – jadval). 17,5

9,4 demak, shart bajariladi.
Etaklovchi yulduzchani kiymatlari:
YUlduzchani gubchagi d
st
= 1,6

55 = 88 mm; 
l
st
=(1,2

1,6)

55 = 66

88 mm deb qabul kilamiz. 
YUlduzcha diskasinin kalinligi
0,93

V
vn
= 0,93

19,05 = 18 mm 
SHu tartibda etaklanuvchi yulduzchani kiymatlari topiladi.
3.7. REDUKTOR KOMPONOVKASINI BIRINCHI BOSKICHI. 

---

Komponovka asosan ikki boskichdan iborat bo‘ladi. Birinchi boskichida shesternya va tishli 
g‘ildiraklarni asosiy kiymatlari kuyiladi. Iloji boricha masshtab 1:1 bulishi kerak. Millimetrovkada 
bir kurinishda chiziladi. Reduktor korpusini ichki kiymatlari kuyiladi:
1) shesternya bilan korpus ichki kismigacha: A
1
= 1,2

2) tishli g‘ildirakni tashki diametridan korpus ichki kismi: A = 

Oldindan valni diametriga karab podshipniklarni tanlaymiz. Keyin shu podshipniklarni ishlash 
muddatini aniqlaymiz.
Podshipnik kiradigan joyini diametri d
n1
= 40 mm va d
n2
= 60 mm. 
(12 – jadval) 
Podshipnikni 
nomeri 
d 
D 
B 
YUk kutarish kobiliyati, kN 
Ulchamlari, mm 
S 
S
0
308 
40 
90 
23 
31,3 
22,3 
312 
60 
130 
31 
62,9 
48,4 
Keyin podshipniklarni moylash masalasini kurib chikamiz. Plastik moy ishlatamiz. Reduktor 
ishdagi suyuk moylar podshipnik moyini yuvib ketmasligi uchun kupik ishlab koluvchi xalkalar 
urnatiladi. U xalkani ulchamlari u = 8 

12 mm bulishi kerak.
Ulchov yordamida etaklovchi va etaklanuvchi vallarini korpus ichki kismi ulchovlarini 
topamiz. 
l
1
= 
l
2
= 82 mm. 
Podshipnik joylashish uyasini chukurligi aniqlanadi. 
l
g
= 1,5

V 
Misol: 312 podshipnik uchun 
l
g
= 1,5

31 = 46,5 mm yoki 
l
g
= 46 mm deb qabul kilamiz.
Podshipnikni yopib turadigan kopkokni ulchamlarini, teshik diametriga karab tanlaymiz, 

=14 mm. 
Boltni bosh kismini balandligi 0,7d

= 0,7

12 = 8,4 mm bo‘ladi.
Ulchov yordami 
l
3
= 81 mm deb olamiz.