Qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti neft va gaz fakulteti «neft va gaz olishning texnologiyasi va texnikasi»

8.2. Neftni karbonat angidrid va karbonlashgan suv bilan haydash texnologiyasi 
 
Karbonat  angidrid  neft,  suv  va  tog  jinslari  (kollektor)  bilan  munosabatga 
kirishganda ularning fizika-kimyoviy xususiyatlarini o‗zgartirish qobiliyatiga egadir. 
Neftbaoluvchanlik koeffitsiyentini oshirish maqsadida quyidagi ishlar amalga 
oshiriladi: 
-  karbonat  angidrid  ni  qatlamga  haydab  uning  (hoshiyasini  hosil  qilish  yoki 
suv bilan almashtirib haydab, suv va karbonat angidrid  hoshiyasini) hoshiyasini hosil 
qilish mumkin. 
-  gazsimon karbonat angidrid hoshiyasini hosil qilish, 
-  karbonlashgan  suv  haydash(karbonlashgan  suv-  tarkibida  3-5  %  karbonat 
angidrid mavjud bo‗lgan suvdir). 
Qatlamga  karbonat  angidridni  haydash  uchun  undagi  harorat,  bosim  va 
qatlamning  neftga  to‗yinganlik  darajasini    bilish  lozim  bo‗ladi.  Ma‘lumki  karbonat 
angidrid  +  31
0
  С  da  va  4-7  MPa  bosim  ostida  suyuqlikka  aylanadi.    Agar  qatlam 
suyuq  karbonat  angidrid  faoliyat  ko‗rsatishini  istasak  bosim  ko‗rsatganimizdek, 
harorat  esa  +31
0
  С  dan  ortiq  bo‘lmasligi  kerak.  Qatlamning  neftga  to‗yinganlik 
darajasi  30-40  %    dan    kam  bo‗lmasligni  taqozo  qiladi.  Ma‘lumki  aksariyat  neft 
uyumlarning harorati +31 
0
 С dan yuqoridir. 
Shuning uchun karbonat angidridning gaz holatda qatlamga ta‘sir ko‗rsatishni 
ko‗zda tutish maqsadga muvofiqdir. 
Karbonat angidridni qatlamga haydash texnologiyasi o‗ziga xos bo‗lib, unda 
haydovchi  quduqlar  karbonat  angidritning  taqsimlash  punkti,  uglekislota  nasos 
stansiyasining  blok  kollektori,  iste‘molchining    bog‗lanish  bo‗lagi    va  mavjud  suv  
haydash tizimi stansiyasi, suv bilan ta‘minlanishning I ko‗tarilish stansiyasi, tozalash 
inshootlari, bosh nasos stansiyasi (II ko‗targich), bufer idishlar, bo‗lakli kompressor  
nasos stansiyasi va taqsimlovchi joy. 
U yoki bu variantni tanlash va ishga tushirish konning konkret sharoitlari va 
ko‗rsatgichlaridan kelib chiqqan holda tanlanadi va qo‗llanadi.