Qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti neft va gaz fakulteti «neft va gaz olishning texnologiyasi va texnikasi»

Tekshirish uchun savollar

1. Quduqlarda tadqiqot ishlarini olib borishdan maqsad nima?

2. Quduqlarni barqaror rejimda tadqiqot etish qanday olib boriladi?
3. Tadqiqot natijasida indiqator chizig‘i qanday chiziladi?
4. Quduqlarni bekaror rejimda tadqiqot etish kanday olib boriladi?
5. To‘xtatilgan quduqning bosimini tiklanishi qanday tenglama orqali aniqlanadi?
6. Quduq ishlashining texnologik rejimi deganda nimani tushinasiz?
7. Quduqdan maxsulot olishni chegaralash qanday holatdalarda amalga oshiriladi?
8. Quduqlarni tadqiqot qilish usullari?
9. Gidrodinamik tadqiqot qanday olib boriladi.
Adabiyotlar:
Asosiy adabiyotlar: 1, 2, 4,6,7
Qo‘shimcha adabiyotlar:1,6,9,12



MA’RUZA №15
Neftni turli energiya manbalari ta’sirida siqib chiqarish mexanizmi Ma’ruza rejasi
15.1. Suyuqlikni quduq tubiga oqib kelish shartlari.

15.2. Quduq debitini aniqlash.

15.3. Quduq va qatlamlarning o’zaro ta’sirlari.
Adabiyotlar:
Asosiy adabiyotlar: 1, 2, 4,6,7
Qo‘shimcha adabiyotlar:1,6,9,12
Tayanch iboralar:
Debit, sizishning chiziqli qonuni, sizish maydoni, gidrodinamik mukammal, o‘lchovsiz bosim, o‘tkazuvchanlik.
15.1. Suyuqlikni quduq tubiga oqib kelish shartlari.
Har qanday sharoitda suyuqlik yoki gazni harakati bosimlar farqi ta‘sirida ro‘yberadi. Er osti gidravlikasi fanidan ma‘lumki yangi ochilgan uyumdan quduqlar orqali maxsulot olinmagan bo‘lsa quduqda va uyumdagi bosim bir-xil bo‘lib, bosimlar farqi nolga teng bo‘ladi. Quduqdan suyuqlik yoki gaz olina boshlangandan keyin quduq tubi bosimi tushadi va qatlam bosimidan kichik bo‘ladi. Qatlam bosimi va quduq tubi bosimlari farqi ta‘sirida qatlamdan quduq tubi tomon suyuqlik yoki gaz oqimi hosil bo‘ladi. Suyuqlik yoki gaz qatlamdan quduqqa teshilgan teshiklar yoki emirilmaydigan tog‘ jinslaridan tuzilgan uyumlarda ochiq yuzalardan oqib tushadi.
Quduq stvoli yon yuzasini silindr yon yuzasiga o‘xshatish mumkin, uning radiusi quduq radiusiga teng. Agar maxsuldor qatlam teshiklar orqali ochilgan bo‘lsa yon tomondan sizish yuzasi teshilgan teshiklar yuzasini yigindisiga teng bo‘ladi.
Suyuqlik oqimi quduqqa kelishidan oldin, qatlamda harakatlanishida quduq stvoliga uzliksiz konsentrik qator bo‘ylab joylashgan yuzada harakatlanadi.
Quduq tomon harakatlanayotgan suyulik yoki gaz oqimini ikki o‘lchamli (uzunligi va kengligi) tekis oqim deb qaraladi va shuning uchun bunday oqimni tekis radial oqim deb ataladi.
Quduqdan bir kecha - kunduzda qazib olingan maxsulot miqdoriga sutkalik debit deb ataladi.