Qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti neft va gaz fakulteti «neft va gaz olishning texnologiyasi va texnikasi»

Nazorat savollari.

1. Quduqda energiya balansi qanday tuziladi?
2. 1tonna suyqlikning potensiyal energiyasi qanday ifodalanadi?
3. Suyuqlikning jami potensiyal energiyasi nechaga teng?
4. Quduqdan suyuqlik gidrostatik bosim ta‘sirida harakatlanishin izohlab bering?
Adabiyotlar:
Asosiy adabiyotlar: 1, 2, 4,6,7
Qo‘shimcha adabiyotlar:1,6,9,12



MA’RUZA №17
Neft qudug’ini favvora usulida ishlatish
Ma’ruza rejasi

17.1 Favvoralanish shartlari.

17.2.Favora qudug’i usti jixozlari.
17.3.Favora qudug’i jixozlarini o’rnatish.
Tayanch iboralar:
Solishtirma sarf, eruvchanlmk koeffisienti, ko‘taruvchi quvir, tizma boshchasi, favvora armaturasi, quvur boshchasi, uchlik, to‘rtyoq.

17.1.Favvoralanish shartlari

Favvoralanayotgan quduqda 1tn neftni er yuziga ko‘tarish uchun quyidagi energiya miqdori sarflanadi:  P  Ð
q tu
. b
u 
Pq tu
. b
W
3
10 
 Ð  G ln
 À
1
0
0
1  j

Ðu
(17.1)
bu yerda: P0 = 9,81 * 104 N/m2
Agar gidrostatik bosim juda kam bo‘lib, qatlamdan gaz quduq tubiga kelmasa unda suyuqlikni ko‘tarish uchun er yuzasidan gaz haydashimiz kerak bo‘ladi.
Bunday holatda har-bir tonna neftni ko‘tarish uchun quyidagi energiyani sarflash kerak bo‘ladi:
 P  Ð
3
q tu
. b
u 
P
W  10 
 81
,
9
 R
q tu
. b
 ln
2
0
 j

Ðu
(17.2)
bu yerda: R0 – haydalayotgan gazning solishtirma sarfi.
Quduq favvoralanishi uchun quyidagi shart bajarilishi kerak: W1 ≥W2
W1 va W2 ning qiymatlarini o‘rniga qo‘yib, ayrim qisqartirishlarni amalga oshirib quyidagini olamiz:

P
P
81
,
9
 4
10  G 
q.
ln
tub  À 
3
q tub
81
,
9
10  R
.
 ln
0
1
Ð
0
Ð
u
u
(17.3)
bu yerda A1 – bosim Pq.tub dan P u gacha tushganda suyuqlikdan ajralgan va kengaygan gazning 1 tn suyuqlikni ko‘tarish uchun ketgan gaz energiyasi birligi. Gaz suyuqlik aralashmasini favora ko‘targichida ko‘targanda bosim Pq.tub bosimidan P u bosimigacha tushadi. Bosimning o‘rtacha qiymati 0,5(P
) ga teng bo‘ladi.
q.tub+R u
Shuning uchun faqat gazning yarimi suyuqlikni ko‘tarishda qatnashadi deb olishimiz mumkin. Gaz faktori quyidagiga teng:
3 à