Qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti e k o L o g I y a

2.6 Tirik organizmlarning fizik–kimyoviy birlik qonuni.
Bu qonun V.I Vernadskiy 
tomonidan yaratilgan bo’lib, quyidagicha ifodalanadi: Yerdagi barcha tirik moddalar fizik-
kimyoviy jihatdan birdir. Bu qonundan quyidagi amaliy fikr kelib chiqadi: bir turdagi tirik 
organizm uchun zararli bo’lgan kimyoviy modda, boshqa organizmlar uchun ko’p yoki kamroq 
zararlidir. Shunday qilib, ma‘lum fizik-kimyoviy agent ta‘siriga organizmlarning chidamlilik 
darajasini belgilash lozim. Lekin har xil organizmlar turlicha tezlikda ko’payadi. Shuning uchun 
ham amaliyotda ma‘lum agentga chidamsiz, lekin tez ko’payadigan organizmlar chidamli, lekin 
sekin ko’payadigan organizmlar bilan tenglashadi. Bundan tashqari, avlodning tez o’zgarishiga 
bog’liq holda, vaqt o’tishi bilan chidamsiz organizmlar zararli agentning kuchliroq miqdoriga 
ham moslashadi. Shuning uchun ham kimyoviy moddalarni begona o’tlar, o’simlik 
zararkunandalariga (pestitsid, gerbitsid, antibiotik va boshq.), hamda inson kasalligini 
qo’zg’atuvchi mikroblarga va boshqa issiq qonli hayvonlarga qo’llash ekologik nuqtai nazardan 
yo’l qo’yib bo’lmaydi.

---