Qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti e k o L o g I y a

ASOSIY ATAMA VA TUSHUNCHALAR 
 
1.
Abiogenli
(yunoncha «a» bio va genlarsiz) tirik organizmlarning jonsiz bo’lmagan 
murakkab organik birikmalardan vujudga kelishi, ya‘ni nobiogenli paydo bo’lish (3-bob). 
2.
Abiotik muhit (yunoncha «a» va biote - hayot) –jonsiz muhit (kirish). 
3.
Abissiniya – 
Zamonaviy chet el adabiyotlarida ishlatiladigan Efiopiyaning norasmiy 
nomi (7 -bob). 
4.
Akseleratsiya 
(lotincha accelera- tezlashtirish) – pushtning rivojlanish bosqichini 
aniqlaydigan ayrim qismlari shakllanishining tezlashishi; bolalarning va o’smirlarning 
oldingi avlodlariga nisbatan jinsiy balog’atga yetishi va rivojlanishining tezlashishi (2-
bob). 
5.
Aktinomitset – 
tarmoqlanuvchi hўjayra hosil qiluvchi bakteriyalar tartibi yoki grifi. 
Tuproqda, suv havzalarida, havoda hamda o’simliklar qoldig’ida tarqalgan. Ba‘zi 
hayvonlar, inson va o’simliklardagi tekinxo’rlar (5-bob). 
6.
Akvatoriya 
(lotincha aqua- suv va hudud) – dengiz, suv ombori yoki portning suv 
hududi chegarasi (7 -bob). 
7.
Alfa – 
zarrachalar (() – 2 proton va 2-neytron tarkibli geliy atomi yadrosi (birgalikda 
atom yadrosini tashkil etadi) (7-bob). 
8.
Alkaloidlar 
(alcali-ishqor degan ma‘noni anglatadi) - asosan kelib chiqishiga ko’ra, 
o’simliklardagi davriy birikmali keng guruhlar. Asosini azot tashkil qiluvchi 10000 ga 
yaqin alkoloidlar ma‘lum (7-bob).