Qarshi muhandislik iqtisodiyot institui neft va gaz fakulteti «texnologik mashinalar va jihozlar» kafedrasi

8-rasm. Rektifikatsion kolonna tarelkalarni yig‘ish. 
1 - qalpoqcha; 2- tarnov; 3- klapan о‘rindig‘i; 4- tayanch; 5- fartuk; 6- 
tenglashtiruvchi planka. 
Qalpoqchalarni odatda balandligi bо‘ylab shunday rostlash kerakki, 
bunda ularni kesilgan joylarining yuqori qirrasi suyuqlik ichiga 20-50 mm 
chuqurlikda ish rejimiga bog‘liq holda botib turishi kerak. 
Aylana qalpoqcha balandligi bо‘yicha tekshirish har bir tarelkada 
ularning kо‘pligi sababli ancha murakkab. Yig‘ishning aniqligi ularni 
tо‘xtovsiz barbotajlash sharoitida rostlash vaqtida amalga oshirilishi mumkin. 
Qalpoqchalarni о‘rnatish bilan parallel ravishda rostlash amalga oshiriladi. 

---

62 
Gidravlik qulflarning puxtaligini yuzaga keltirish uchun oqib chiquvchi 
qurilmalarda oqizib chiqaruvchi tо‘siqlarni yoki trubkalarni tarelkadan pastda 
yotgan chо‘ntak (chuqurcha)dagi suyuqlikka 30 mm dan kam bо‘lmagan 
chuqurlikda tushiriladi.
6.9-rasmda tarnovli tarelkalar uchun qalpoqchalar va oqizib chiqaruvchi 
plankalarni mahkamlash qismlari kо‘rsatilgan. Tarnov yoki stanok tarelkadagi 
suyuqlik satxidan ish rejimiga bog‘liq holda 10-25 mmga chiqib turishi kerak.
C-simon qalpoqchali taryelkalarni montaj qilishda eng ma’suliyatli 
operatsiya – tayanch burchaklari va yо‘llarini tekshirish va о‘rnatishdir, yig‘ish 
aniqligi ushbu operatsiyaga bog‘liqdir. S-simon elemyent balandligi bо‘ylab 
qariyb rostlanmaydi, lekin yonidagi elemyentlar bilan uning oralig‘idagi 
masofa aniq ushlab turilishi kerak. Shuningdyek tarelka periferiyasi bо‘ylab 
xalqali tirqish ham aniq ushlab turilishi kerak. 
Rektifikatsion tarelkalardan tashqari kolonna qurilmalarida, ularning 
yо‘nalishiga qarab, bug‘ matochniklari, bug‘latish seksiyalari, iste’mol qiluvchi 
va h.k. montaj qilinadi. Ularni montaj qilish uchun qо‘yiladigan talablar 
texnologik yо‘nalishiga konstruktiv xususiyatlariga kо‘ra aniqlanadi. Bu 
qurilmalarni ham montaj qilish kolonnani kо‘targunga qadar amalga oshiriladi. 
Shuning uchun ba’zi hollarda ularni vaqtinchalik xomutlar, kronshtyenlar, 
tortib turgichlar va h.k. lar bilan qobiqga qо‘shimcha mahkamlanadi.