Qarshi davlat univеrsitеti

BOB BO‘YICHA QISQA XULOSA

1. 
   Badiiy kulolchilik sharqning eng qadimiy va navqiron san’atlardan biridir. O‘lkamizda amalga oshirilgan arxeologik ishlar, tarixiy yozma manbalarda keltirilgan ma’lumotlarga ko‘ra neolit va enolit davridayoq kulolchilik paydo bo‘lgan san’at sifatida rivojlangan. VII-XII asrlarda O‘rta Osiyoda bu san’at keng taraqqiy etgan. XIV asrda Sohibqiron bobomiz Amir Temur madaniy obidalar qurdirar ekan, shubhasiz, kulollarning xizmatiga murojaat etadi. O‘lkada kulolchilikni san’at darajasiga ko‘targan hunarmandlar avlodi yetishib chiqadi.
   
2. 
   Inson o‘zining ovqatlanishga bo‘lgan ehtiyojini qondirishda maxsus buyumlardan foydalangan. Bu ehtiyojni o‘tovchi buyumlar majmuining umumiy nomi o‘zbek tilida kosa-tovoq juft so‘zi bilan ifodalanadi. O‘zbek tilida bu so‘z umumiylikni bildirib, uning tarkibiga bir qator til birliklari birlashadi. Shunday ekan kulolchilik leksikasi tizimiga kiruvchi birliklarini mavzuiy jihatdan tasnif etish, shu asosda sohaga oid so‘z va boshqa birliklarni kompleks o‘rganish imkoniyati mavjud.
   
3. 
   Har bir xalqning iqtisodiy va madaniy hayotida yuz bergan yangiliklar, yaratilgan moddiy ne’matlarni ifodalovchi so‘zlar, birinchi navbatda, o‘sha xalq ti lining ichki imkoniyatlaridan foydalanib tuziladi va ular o‘sha til lug‘at fondini tashkil etadi. O‘zbek xalqining idish-tovoq buyumlariga ehtiyojini o‘tovchi kulolchilik mahsulotlari va bu mahsulotlarni tayyorlash jarayonida qo‘llaniladigan leksik birliklarning ma’lum qismini turkiy (o‘zbekcha) so‘zlar tashkil etadi. Bundan tashqari o‘zbek tilining o‘z imkoniyatlari, ya’ni shevadan so‘z olish yoki turli usullar bilan yangi so‘z yasash orqali ham soha leksikasi boyib bormoqda.
   
4. 
   Lingvistik adabiyotlarda so‘z va atamalarning qaysi til birligi ekanligiga ko‘ra sohaga oid etimologik qatlam quyidagicha tasnif etiladi va bu kulolchilik leksikasi uchun ham xos xususiyat sanaladi: 1.O‘z qatlamga kiruvchi leksik birliklar. 2.O‘zlashma qatlamga kiruvchi leksik birliklar.