Qarshi davlat universiteti tabiatshunoslik va geografiya fakulteti agrokimyo va

Dala tuprog‘ining dastlabki agrokimyoviy tafsifi. 

Qatlam, sm 

Gumus, % 

Umumiy  shakllar  % 

Harakatchan  shakllar, 

mg/kg 

Azot  

Fosfor  

Р

2

O

5 

K

2

O 

0-30 

1,2 

0,24 

0,22 

23,3 

146 

30-50 

0.8 

0,15 

0,16 

17,4 

133 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

 

27 

2.4. Agrofizik  tatqiqotlar 

Tuproqning  granulometrik  (mexanik)  tarkibi  N.A.Kachiniskiy  usulida 

aniqlandi.  Bunda  tuproq  namunalari  asosan  fizik  qumga  va  fizik  loyga  ajratilgan 

holda  yirik  qum,  o’rta  qum,  mayda  qum,  yerik  chang, o’rta chang, mayday chang 

kabi zarrachalarning  massa miqdorini foizlarda  ifodalash asos qilib olindi.   

Tuproq qattiq qismining solishtirma massasi piknometr usulida aniqlandi. 

Tuproqning hajmiy massasi po’lat selindr yordamida aniqlandi. 

Tuproqning  umumiy  g’ovakligi  solishtirma  va  hajmiy  massa 

ko’rsatkichlari  natijalariga  ko’ra foiz hisobida aniqlandi.   

 

Tuproq  namligi  absolyut  quruq  tuproq  massasiga  nisbatan  foiz  hisobida 

termostatda qurutish usulida aniqlandi. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

 

28 

2.5.Agrokimyoviy tatqiqotlar 

Tuproqdagi  gumus  miqdorini  I.V.Tyurin  usulida  tuproq  tarkibidagi 

chirindini  oksidlab va fotoelektrokalorometrda  taqqoslash yo’li bilan aniqlandi. 

Umumiy  azot  Keldal  usulida  aniqlandi.  Bu  usul  tuproqning  organik  qismini 

kuchli  sulfat  kislota bilan  kuydirishga  asoslangan.  

Harakatchan  azotni  Grandval-Lyaju  usulida  aniqlash  nitratlarni  kolorimetr 

yordamida  ishqoriy  muhutda  disulfofinol  kislota  ta’sir  ettirish  yo’li  bilan 

suyuqlikni  cho’kmaga tushurishga asoslangan.