Qarshi davlat universiteti pedagogika kafedrasi

III.Pedagogika fanlari tizimi.
Shaxs kamolotini ta’minlash, uning intellektual, ma’naviy-axloqiy hamda jismoniy jihatdan rivojlanishiga erishishda turli yosh davrlari, har bir davrning o‘ziga xos jihatlari, shuningdek, bolaning fiziologik, psixologik holatini inobatga olish maqsadga muvofiqdir. Yaxlit pedagogik jarayon muayyan turkumni tashkil etuvchi pedagogik fanlar tomonidan o‘rganiladi. YA’ni:

Ko‘rsatib o‘tilgan ushbu fanlar qanday pedagogik masalalarni o‘rganadi?

Pedagogika nazariyasi – ta’lim yoshidagi bolalar, o‘smirlar va o‘spirinlarni tarbiyalash va ularga ta’lim berish masalalarini o‘rganadi.
Pedagogika tarixi – ta’lim-tarbiyaga oid pedagogik fikrlarning rivojlanish, taraqqiy etish tarixini, shaxsni o‘qitish va uni tarbiyalashning tarixiy shakllarini, shuningdek, asrlar davomida pedagogik jarayonda qo‘llanilib kelingan metod va vositalarni o‘rganadi.
Maktabgacha ta’lim pedagogikasi – maktabgacha ta’lim yoshidagi bolalarni tarbiyalash, ularni intellektual, ma’naviy-axloqiy va jismoniy jihatdan kamolotga yetkazish masalalarini o‘rganadi.
Boshlang‘ich ta’lim pedagogikasi – boshlang‘ich sinflar o`quvchilarini tarbiyalash, ta’lim berish, ularning o‘ziga xos psixologik, fiziologik xususiyatlarini tadqiq etish, ularni intellektual, ma’naviy-axloqiy va jismoniy kamolotga yetkazish masalalarini o‘rganadi.
Korreksion (maxsus) pedagogika – rivojlanishida turli psixologik va fiziologik nuqsonlari bo‘lgan bolalarni tarbiyalash va o‘qitish bilan bog‘liq muammolarni o‘rganadi. Korreksion pedagogika tarkibiga turli sohalar kiradi. YA’ni:
Surdopedagogika va surdopsixologiya – eshitish qobiliyati buzilgan bolalarni rivojlantirish, o‘qitish va tarbiyalash masalalarini o‘rganadi.
Oligofrenopedagogika va oligofrenopsixologiya – aqli zaif bolalarni rivojlantirish, o‘qitish va tarbiyalash masalalarini o‘rganadi.
Tiflopedagogika va tiflopsixologiya – ko‘rish qobiliyati buzilgan bolalarni rivojlantirish, o‘qitish va tarbiyalash masalalarini o‘rganadi.
Logopediya va nutqiy buzilishlar psixologiyasi – nutqi, motorli-harakatlanish doirasida murakkab nuqsonlar bo‘lgan bolalar (ko‘r, soqov va kar bolalar)ni rivojlantirish, o‘qitish va tarbiyalash masalalarini o‘rganadi.
Metodika xususiy fanlarni o‘qitish xususiyatlarini o‘rganadi
Pedagogik mahorat – bo‘lajak o‘qituvchilarning kasbiy mahoratlarini oshirish, takomillashtirish muammolarini o‘rganadi.
Pedagogik texnologiya – ta’lim va tarbiya jarayonida zamonaviy pedagogik texnologiyalarni qo‘llash, texnologik yondashuv asosida ta’lim va tarbiya jarayonining samaradorligini oshirish muammolarini o‘rganadi.
Ijtimoiy pedagogika – shaxsni ijtimoiylashtirish jarayoniga salbiy ta’sir etuvchi omillarni, ularni bartaraf etish yo‘llarini, ijtimoiy yordamga muhtoj shaxslar toifalariga ko‘rsatiladigan ijtimoiy-pedagogik yordam mohiyatini, turlari. shakl, metod va vositalarini o‘rganadi.
Kasbiy pedagogika – ta’lim oluvchilarga muayyan kasb yoki hunar yo‘nalishida maxsus bilimlarni berish asosida ularda amaliy ko‘nikma hamda malakalarni shakllantirish, kasbiy faoliyatni malakali tashkil etish, kasbiy mahoratni takomillashtirish masalalarini o‘rganadi.
Ta’lim menejmenti – ta’lim muassasalarining faoliyatini yo‘lga qo‘yish, boshqarish, nazorat qilish, istiqbolni belgilash masalalarini o‘rganadi.
Qiyosiy pedagogika – turli xalqlarning shaxsni tarbiyalashga oid pedagogik qarashlari, ta’lim-tarbiya tizimi, pedagogik ta’limotlarning mohiyati, shuningdek, jahon ta’limiga xos bo‘lgan samarali shakl, metod, vosita va innovasion yondashuvlarni qiyosiy-genetik jihatdan o‘rganadi.
Konfliktologiya – ta’lim jarayonida yuzaga keladigan pedagogik muammolar, ta’lim ouvchi va ta’lim beruvchi o‘rtasida yuzaga kelgan ziddiyatlar mohiyati, ularni samarali bartaraf etish yo‘llarini o‘rganadi.