Qarshi davlat universiteti magistratura bo‟limi

R

2

HN + H

2

S --[R

2

NH

2

]HS--[R

2

NH

2

]

+ 

+ HS

-

 

R

2

HN+ CO

2

+ H

2

O-- R

2

NH

2

]HCO

3

--[R

2

NH

2

]

+

 + HSO

3

-

 

 

bunda R- radikal --CH

2

CH

2

OH 

 

Reaktsiya  natijasida  kimyoviy  barqaror  bo‘lmagan  moddalar  -  suvda 

eriydigan kompleks tuzlar hosil bo‘ladi. 

Reaktsiyalar 

qaytardir. 

Reaktsiyalarning 

muvozanati 

bosim 

va 

temperaturaning  parametrlariga  rioya  qilish,  gazlar  va  suyuq  yutuvchining 

xossalari, uskunalarning konstruktsiyaviy xususiyatlari bilan ta`minlanadi. 

Nordon  (kislotali)  gazlarning  dietanolaminga  yutilish  jarayonlari  issiqlik 

ajralib chiqishi bilan amalga oshadi, ya`ni ekzotermik xisoblanadi. 

Absorbtsiya  jarayoni  kolonna  turidagi  apparatda  -  absorberda  amalga 

oshiriladi.  Kimyoviy  o‘zaro  ta`sir  reaktsiyalari  suyuq  fazada  absorberning 

nasadkasi  yuzasida  qarama-qarshi  okimda  tuxtovsiz  xom  ashyo  -  tabiiy  gaz 

---

 

43 

okimining  (pastdan  yuqoriga)  va  suyuq  yutuvchi  -  DEA  eritmasining  (yuqoridan 

pastga) o‘zaro ta`siri natijasida amalga oshadi. Absorber FLEXIMAX400 markali 

nasadkaning ikki qatlami bilan jihozlangan [22]. 

Loyiha  boyicha  tozalangan  tabiiy  gaz  tarkibidagi  uglerod  dioksidining 

mikdori 10% gacha bo‘lishi ko‘zda tutilgan. 

Suyuq yutuvchini regeneratsiyalash desorbtsiya jarayonida amalga oshiriladi, 

bunda  kimyoviy  birikmalar  DEA  va  gazlargacha  parchalanadi.  Desorbtsiya 

reaktsiyasi  issiklikning  yutilishi  bilan  boradi,  bu  jarayonning  endotermikligini 

bildiradi. 

Desorbtsiya  jarayoni  kolonna  ko‘rinishidagi  apparatda  -  desorberda  amalga 

oshiriladi.  Desorbtsiya  reaktsiyasi  bosimning  pasayishi  va  temperaturaning 

ko‘tarilishi hisobiga boradi. 

Issiqlik-massa  almashish  jarayonida  FLEXIMAX400  markali  nasadkaning 

yuzasida faza-larning o‘zaro ta`sir etishi ta`minlanadi. 

Desorbtsiya jarayonida quyidagi reaktsiyalar amalga oshadi: