Qarshi davlat universiteti ijtimoiy fanlar kafedrasi

15-mavzu. O‘zbekistonda korrupsiyaga qarshi
kurashning ijtimoiy, g‘oyaviy asoslari
Rejа:
1.Korrupsiya shakllanishining sabablari,
2.Korrupsiyaning shakllari.
3.Dunyo va O‘zbekistonda korrupsiyani bartaraf etish mexanizmlari.
Manbalar: O‘zbekiston Respublikasining “Korrupsiyaga qarshi kurash to‘g‘risida" gi Qonuni. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “O‘zbekiston Respublikasida korrupsiyaga qarshi kurashish tizimini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 2019-yil 27-maydagi PF-5729-son Farmoni.


4.MUSTAQIL TA’LIM VA MUSTAQIL ISHLAR

1. 
   Mustaqil ta’lim uchun tavsiya etiladigan mavzular:
   
2. 
   A.Fitratning “Oila asari”da Oila qo‘rish tartiblari va Farzand tarbiyasi, “Raxbari najot” risolasining “Baxtsiz odamlarning ikki toifasiga” oid qarashlari bo‘yicha esse tayyorlash, videorolik tanlovini o‘tkazish
   
3. 
   Abu Nasr Forobiy va G‘azzoliyning falsafa ilmiga oid qarashlarini qiyosiy tahlil etish (Farobiyning Siyosat falsafasi va G‘azzoliyning Kimei saodat asarlari asosida); Yevropa mutafakkirlari Platon, Betsiy, R.Dekart, D.Yumning falsafga oid qarashlarini qiyosiy taxlili etish va fikrlarga izox berish, sharq va g‘arb mutafakkirlari qarashlaridagi farq va o‘zaro aloqalarni asoslash (T sxemasi metodi asosida)
   
4. 
   Avloniyning Madaniyat to‘lqunlari makolasi va E.Toflerning uchinchi to‘lqin asarini qiyosiy taxlil etish
   
5. 
   Aristotel, Forobiy va Kantning ontologiyasida kategoriyalar taasnifini qiyosiy tahlil etish va farqlarni aniqlash, esse tayyorlash, krossvord tayyorlash
   
6. 
   Axborotlashgan jamiyat va uning istiqbollari mavzusida esse tayyorlash (Toynbi, Toffler, Ma’suda, Xantington asarlarining kiyesiy tahlili asosida)
   

22. 
    Global jarayenlar dialektikasi mavzusida taxliliy ma’ruza tayyorlash va uning takdimotini o‘tkazish.
    
23. 
    Globallashuv, globalistika va barqaror taraqqiyot tushunchalarining o‘zaro aloqasi va farqi.
    
24. 
    Davlat va huquq tizimida din omili mavzusida xozirgi zamon g‘arb va sharq mamlakatlaridagi din omili bo‘yicha esse tayyorlash
    
25. 
    Dialektika rivojlanish xaqidagi ta’limot.
    
26. 
    Din, dinshunoslik, din falsafasi, teologiya, teosofiya xudojo‘ylik tushunchalarining ma’nosi va ularning o‘zaro aloqasi.
    
27. 
    Diniy tashkilotlar faoliyati mavzusida esse tayyorlash.
    
28. 
    Diniy fanatizmning asoslari va manbalari.
    
29. 
    Diniy e’tiqod va ratsionallik.
    
30. 
    Dunyo xalqlari madaniyatidagi umumiylik va farqlar.
    
31. 
    Dune xalqlari miflari xaqida ma’ruza matni va krossvord tayyorlash
    
32. 
    J.Rumiy va M.SHelerning inson tabiatiga oid qarashlarini tahlili etish
    
33. 
    J.Rumiyning “Quyoshda xam dog‘ bor” deganda nimani nazarda tutadi (Ichindagi ichindadur asari asosida axloq tarbiyasiga oid esse tayyorlash)
    
34. 
    J.Rumiyning “ovchi va lochin” rivoyatining mohiyati va uning tarbiyaviy axamiyatini taxlili etish (Ichindagi ichindadir asari asosida)
    
35. 
    Zamonaviy axloqiy tarbiyaning yutuqlari va kamchiliklari.
    
36. 
    Insoniyat tarixida tarbiya va ta’limning rivojlanish bosqichlari. 21. Islom nurli ma’rifat dini mavzusida (esse tayyoyorlash)
    
37. 
    Islom dini, uning asosiy oqimlari va yo‘nalishlari.
    
38. 
    Islomda inson huquqlari himoyasi, ijtimoiy tenglik adolat va tolerantlik.
    
39. 
    Islomda nikox va oilaviy munosabatlar talqini, erkak va ayelning maqomi.
    
40. 
    Kategoriya tushunchasi va ularning turlari.
    
41. 
    Korrupsiya tushunchasi va uning okibatlari mavzusida viktorina o‘tkazish, video roliklar tanlovi tashkil etish (talabalarning viktorinasini o‘tkazish)
    
42. 
    Korrupsiya tushunchasining ma’nosi va shakllanish tarixi.
    
43. 
    Korrupsiyaning shakllari. Korupsiyaning turlari.
    
44. 
    Koevolyutsiya va invayronmentalizm: muammo va yechim mavzusida esse tayyorlash (O‘zbekistonga qizil kitobga kiritilgan hayvonlar va o‘simliklar xaqida ma’lumotlarni aniqlash ) O‘zbekiston tabiati mavzusida krossvord tayyorlash,
    
45. 
    Quryon sura va oyatlari ma’nosini hozirgi davr voqeligiga bog‘lab esse tayyorlash (Klaster yoki T sxemasi usulidan foydalaniladi, sura yoziladi va yenida uning xozirgi davrda amaliyetdagi ifojdasi, masalan kuryonning 96 uki surasining dune va O‘zbekistonda ta’lim soxasida amlga oshirilayetgan islohotlar misolida ochib beriladi)
    
46. 
    Qo‘shimcha vazifa: Al Forobiy “Fozil odamlar shaxri” Nizomulmulk “Siyosatnoma”, Fitrat “Muxtasar islom tarixi”, G‘azzoliy “Kimei saodat”, Rumiy J. Masnaviy.40 rivoyatga sharx, E.Fromm “Dusha cheloveka”, S.Xantington “Sivilizatsiyalar to‘qnashuvi”, E.Toffler “Uchinchi to‘lqin” asarlarining tahlili
    
47. 
    M.Bexbudiyning “Padarkush yexud tarbiyasizi bolaning takdiri” dramasini saxnalashtirish va namoyish etish
    

48.M.Bexbudiynnig “Yoshlarga murojaat” va “muxtaram yoshlarga murojaat” makolalarini taxlil etish va esse tayyorlash
49.Milliy madaniyatlarning diniy madaniyat shakllanishidagi roli.
50.Ona yurtim tabiati mavzusida videoroliklar tanlovini tashkil etish.
51.Parmenid va Melesning borliq xaqidagi qarashlaridagi farqlar va umumiylikni aniqlash (Melesning borliq xaqida nomli asari asosida esse tayyorlash) Platon ontologiyasining teistik(metafizik)jihatini Timey dialogidagi g‘oyalari asosida tahlil etish Senekaning Lutsiliyga axloqiy xatlarini tahlil qilish va xar bir xatning axamiyatni xozirgi davr nuqtai nazaridan baholash, (talaba har bir xatning mazmunini o‘zining faoliyati bilan bog‘lab ochib beradi, shunda u o‘z xayetidagi xatolarni anqilaydi)
51.Sog‘lom turmush tarzini qaror toptirishda tarbiya shakllarining uzviyligi: Estetik tarbiyaning turlari va yo‘nalishlari.
52.Tabiatshunoslikning zamonaviy konsepsiyalari mavzusida esse tayyorlash (Fizika, ximiya, geologiya, minerologiya,astronomiya, informatika soxasida O‘zbekistondagi kashfiyot va ixtirolar bo‘yicha ma’lumot bazasini tayyorlash)
53.Tasavvufning falsafiy jixatlari. (esse tayyorlash).
54.Temur tuzuklarining zamonaviy boshqaruv tizimidagi ahamiyati mavzusida esse tayyorlash.
55.Terrorizm tushunchasi, shakllari, sabablari va unga qarshi kurash mexanizmlari.
56.Tushunish va tushuntirishning o‘zaro dialektikasi mavzusida esse tayyorlash (Gamader, Diltey, Xaydeger asarlari asosida)
57.O‘zbekiston san’ati rivojlanish tarixi va xozirgi zamon mavzusida taqdimot tayyorlash
58.O‘zbekistonda korrupsiyaga qarshi kurashishning iqtisodiy-siyosiy va ijtimoiy - huquqiy mexanizmlari.
59.O‘zbekistonda tabiatni muhofaza qilish amaliyoti: yutuq va kamchiliklar.
60.O‘zbekistonda ta’lim soxasidagi islohotlar mavzusida talabalar konferensiyasini tashkil etish.
61.O‘zbekistonning arxitektura yedgorliklarining qiyosiy taxlil bo‘yicha videorolik tayyorlash, “Mening yurtim” loyixasi doirasida xar bir talaba o‘zining viloyatidagi arxitektura yedgorliklarining tarixiga oid takdimot tayyorlashi maksadga muvofiq.
62.Falsafa tarixida inson mohiyatiga oid qarashlar tasnifi.
63.Falsafa tarixida sivilizatsiyaga turli yondashuvlar tasnifi (al Forobiy, Ibn Xaldun, N.Danilevskiy, O.Shpengler, A.Toynbi).
64.Falsafa fanining predmeti, mazmuni va jamiyatdagi roli.
65.Falsafada qonun tushunchasi. Qonunlarning turlari.
66.Fanlarning tasnifiga oid G‘arb va Sharq mutafakkirlarining qarashlari (esse tayyorlash).
67.Forobiy va Ibn Sinoning ontologik qarashlarini sufizm ontologiyasi bilan qiyosiy taxlili etish.
68.“Estetika” fanining obyekti va falsafiy mohiyati.
69.“Etika” faniningpredmeti, mohiyati, uningasosiybelgilarivatuzilmasi.
70.Hukmningtarkibivaxususiyatlari.
71.SharqvaG‘arbfalsafasiningvujudgakelishi, rivojlanishtarixi.
72.YassaviyXojaAxmadning “Devoni xikmat” asari bo‘yicha esse tayyorlash.
73.Mustaqil o‘zlashtiriladigan mavzular bo‘yicha talabalar tomonidan referatlar tayyorlash va uni taqdimot qilish tavsiya etiladi.
74.Falsafa tushunchasining kelib chiqishi, predmeti va asosiy funksiyalari.
75.Dunyoqarashning tuzilishi va tarixiy shakllari.
76.Qadimgi Sharq va G‘arb falsafasining vujudga kelishi va asosiy xususiyatlari.,
77.O‘rta asr Sharq va G‘arb falsafasi rivojlanishining umumiy belgilari.
78.O‘yg‘onish davrida G‘arb va Sharq falsafasi.
79.YangidavrvahozirgizamonG‘arbvaSharqfalsafasidagiasosiymuammolar.
80. XX-XXI asr o‘zbek falsafasi.
81.Borliq.Borliq va yo‘qlik dialetikasi.
82.Borliq shakllarining tasnifi.
83.Falsafada substansiya va materiya tushunchalari.
84.Harakat materiyaning mavjudlik usuli.
85.Makon va vaqt - borliqning fundamental shakllari.
86.Tabiat falsafiy mushohada obyekti sifatida.
87.Jamiyatning falsafiy tahlili.
88.Tarix falsafasining tuzilishi va funksiyalari.
89.Madaniyat va sivizatsiya tushunchalari va uzaro aloqadorligi.
90.Inson haqidagi falsafiy fikrlar dinamikasi.
91.Ong falsafasi. Ongning strukturasi va funksiyalari.
92.Inson hayotining maqsadi va vazifalari.
93.Borliqdagi universal aloqadorlik va o‘zgaruvchanlik.Rivojlanish evolyutsiyasi.
94.Tartiblilik va sistemaviylik.Determinizm falsafasi.
95.Qonun tushunchasi.Taraqqiyot qonunlari.
96.Falsafada metod, metologiya va metodika tushunchalari.
97. Metodlarning tasnifi: Fan va falsafa metodlari.
98.Insonning bilish qobiliyati.
99.Gnoseologiya.Bilish nazariyasining predmeti va o‘ziga xos xususiyatlari.
100.Bilishning asosiy turlari, shakllari va darajalari.
101.Bilishda xaqiqat va amaliyot uyg‘unligi.
102.Xaqiqatga erishishda tushunish va tushuntirish dialektikasi.
103.Globallashuv- ijtimoiy taraqqiyot tendensiyasi.
104.Global muamolar.Asosiy global muammolarning tasnifi.
105.Insoniyat tarixida tarbiya va ta’limning rivojlanish bosqichlari. Milliy ta’lim tizimlari.
106.Zamonaviy ta’lim modellari.
107.Mantiq ilmini o‘rganish obyekti. Tafakkurning mantiqiy shakllari va qonunlari.
108.Tushunchaning ta’rifi, tuzilishi va turlari.
109. Hukm tafakkur shakli sifatida. Hukmning tarkibi va xususiyatlari
110. Xulosa chiqarishning tuzilish va xulosa chiqarish turlari.
111.Argumentlash nazariyasi.
112.Etika fanining predmeti,mohiyati va tuzilmasi.
113.Ahloqning paydo bo‘lishiga oid diniy, ilmiy qarashlar tasnifi.
114.Etikaning kategoriyalari, tamoyillari, meyorlari.
115. Nikoh eng qadimgi axloqiy munosabat shakli. Nikohning qonuniy va diniy asoslari.
116. Muomala madaniyati – axloqiy madaniyatning tarkibiy qismi.
117. Etikaning zamonaviy muammolariga diniy va ilmiy yondashuvlar.
118.“Estetika” fanining obyekti va falsafiy mohiyati.
119.Estetika kategoriyalarining an’anaviy va zamonaviy tasnifi.
120.Inson estetik ehtiyojini qondirishning zamonaviy muammolari.
121.Tabiat va texnogen sivilizatsiya estetikasi
122.Estetik tarbiyaning turlari va yo‘nalishlari.
123.Din, dinshunoslik, din falsafasi tushunchalari mohiyati.
124.Dinning strukturasi. Dinshunoslikning kategoriyalari.
125. Milliy dinlar.
126.Buddaviylik dinining paydo bo‘lishi tarixi, asosiy ta’limotlari.
127.Xristianlikning paydo bo‘lishi va asosiy yo‘nalishlari.
128.Islom dinining shakllanish tarixi va asoslari.
129.Islomning asosiy diniy huquqiy maktablari, oqimlari va yo‘nalishlari.
130.Quryon, sura va oyat tushunchalarining ma’nosi, ularning islom madaniyatidagi o‘rni va ahamiyati.
131. Hadislarning strukturasi va turlari. Hadislar tasnifi.
132.Islomda inson huquqlari himoyasi, ijtimoiy tenglik adolat va tolerantlik.
133. Islomda ahloqiy qadriyatlar talqini.
134.Milliy madaniyatlarning diniy madaniyat shakllanishidagi roli.
135.O‘zbekistonda diniy madaniyatni rivojlanish tarixi va hozirgi davrdagi ahamiyati.
136.Diniy urf odatlarnnig shaxs dunyoqarashi va tafakkuriga ta’siri.
137.Diniy madaniy an’analarnnig ahamiyati va ularning o‘zaro ta’siri.
138.Diniy fanatizmning paydo bo‘lishi, mohiyati asoslari va manbalari.
139.Diniy fanatizm ekstremizmning asosi.Diniy ekstremizmning tarixiy ildizlari.
140.O‘zbekistondagidiniyekstremizmningpaydobo‘lishirivojlanishdavrlarivaungaqarshikurashvositalari.
141.Terrorizm tushunchasi, shakllari, sabablari va unga qarshi kurash mexanizmlari.Xalqaro terrorizm.
142. Zamonaviydiniyharakatlarningyo‘nalishlari.