Qarshi davlat universiteti amaliy matematika va informatika kafedrasi

Eslatma: Klavishlarni sekin bosish kerak, kuch ishlatish va harflarni kiritishda klavishni ko‘p vaqt bosilgan holda ushlab turish mumkin emas.

Sichqoncha–klaviaturaga o‘xshash ma`lumotlarni kiritadigan qo‘shimcha qurilmadir. Usiz kompyuterda, ayniqsa Windowsda ishlab bo`lmaydi. U yordamida foydalanuvchi tomonidan operatsion sistema va uning boshqaruvi ostida ishlaydigan dasturlarda buyruqlar berib boriladi. Shuningdek, bu qurilmalar yordamida dasturlarga kerak bo`lgan ma`lumotlar kiritib ham turiladi (7 - rasm).

7 - rasm

Sichqonchaning odatda uchta klavishi bo`ladi. Sichqoncha birinchi navbatda ko`rsatish vazifasini bajaradi. Ana shu ko`rsatilgan ob’ekt ustida, sichqonchaning chapdan birinchi klavishi (odatda) ikki marta tez bosilsa, ko`rsatilgan dastur yoki fayl birdan ishga tushib ketadi.

Sichqonchalar asosan 2 yoki 3 klavishli bo‘ladi: chap, o‘ng va o‘rta. Chap va o‘ng klavishlar dastur asosida o‘ng qo‘lda va chap qo‘lda ishlashga moslashtiriladi. Chap klavish ajratish, surish va bajarish ishlarini amalga oshirsa, o‘ng klavish kontekst menyu deb ataluvchi buyruqlar to‘plamini ekranga chiqaradi. Kontekst menyuning vazifasi joriy holatda u yoki bu amalni tezroq bajarish bilan bog‘liq. O‘rta klavish hozirda, varaqlash (Paje Down, Page Up amaliga o‘xshab) maqsadlari uchun ishlatiladi.