“Qaraqalpaqstan tariyxi” pa’ninen

№2. O`z betinshe jumı’s


Tema: QUBLA ARAL BOYI’ PATSHA ROSSIYASI’ KOLONIYASI’ DA`WIRINDE.


1-tapsırma: Patsha Rossiyasi’ni’n` Xiywa xanli’g`i’n ha`m qaraqalpaqlardi’ jawlap ali’wi’.


Orınlanıwı:

• 
  Talaba bul tapsırmanı orinlag`anda Patsha Rossiyasi’ni’n` Orta Aziya jerlerin basip aliwg’a qi’zi’g’i’wshi’li’g’i’ni’n’ payda boliwi’ni’n’ sebeplerinen baslap uyrenedi ha’m bunda to’mendegilerge di’qqat qi’ladi’:
  

• 
  “Shi’g’i’sti’ iyele” siyasatinin’ mazmuni ha’m a’melge asi’ri’li’wi’ ushi’n islengen ilajlardi biliw ha’m toplang’an materiallardi’ analizlew;
  
• 
  Orta Aziyani’n` rus patshali’g`i’ ta`repinen jawlap ali’ni’wi’ni’n` baslani’wi’ Angliyani’n` narazi’li’g`i’n keltirip shi’g`ari’wi’ni’n’ sebeplerin aniqlaydi’;
  
• 
  Orta Aziyag’a jiberilgen a’skeriy ekspeditsiyalar, sayaxatshi’lar ha’m diplomatlar;
  
• 
  Xanliqlardi’n jawlap ali’ni’wi’ ha’m Rossiya bassalli’g’i’na aylandi’ri’li’wi’;
  
• 
  Gendimiyan sha’rtnamasi ha’m eziwshilik siyasati’ni’n’ baslani’wi’.
  

• 
  2-tapsırma: Rossiyasi’ni’n` koloniyali’q siyasati’na qarsi’ qaraqalpaqstan jerlerindegi xali’q ha`reketlerinin’ kelip shi’g’i’wi’.
  

Orınlanıwı:

• 
  Talaba bul tapsırmanı orınlag`anda XIX a`sir aqi’ri’nda patsha Rossiyasi’ni’n` koloniyali’q siyasati’na qarsi’ qaraqalpaqstan jerlerindegi xali’q ha`reketlerinin’ kelip shi’g’i’wi’ sebeplerin, aqibetlerin ha’m xarakterin uyrenedi ha’m bunda to’mendegilerge di’qqat qi’ladi’:
  

• 
  Go`klen bati’r qozg’alan’i boyi’nsha magliwmatlar toplaw ha’m ol boyi’nsha slaydlar tayarlaw.
  

• 
  1899-ji’li’ mart ayi’ndag`i’ Shi’mbay uchastkasi’ndag’i xali’q qozg`alan`i’;
  
• 
  XX a`sirdin` basi’nda Tu`rkstan u`lkesindegi xaliq ha’reketleri;
  

Temanı’ orı’nlawda kerekli u`skeneler:

• 
  XVI-XIX a`sirlerdegi Orta Aziyani’n’ kartası, kontur kartalar, klassterler, foto al`bom, su`wretler A-4 formatlı qag`azlar, ren`li qag`azlar, leksiya teksti tarqatpali’ materiallar.
  

Orı’nlaw ushı’n metodikalı’q ko`rsetpeler:
I. Kerekli a`debiyatlar dizimi:

1. 
   Qaraqalpaqstanni’n` jan`a tariyxi’. No`kis, 1992.
   
2. 
   Qaraqalpaqstanni’n` jan`a tariyxi’. No`kis, 2003.
   
3. 
   Mambetullaev M., Turebekov M. Qubla Aral boyi’ xali’qlari’ tariyxi’nan. T., 1-3. No`kis. 1997-1998.
   
4. 
   Kamalov S.K. Qaraqalpaqlardi’n` xali’q boli’p qa`liplesiwi ha`m ma`mleketshiligi tariyxi’nan. No`kis, 2001.
   
5. 
   Mambetullaev M., Yusupov O. Qaraqalpaqstan tariyxi’. No’kis. 2002.
   
6. 
   Mambetullaev M., Yusupov O. Qaraqalpaqstan tariyxi’. No’kis. 2003.
   

II. Vizual materiallar
1 - slayd

2 - slayd
3- slayd



Ulıwmalastırıwshı mag`lıwmatlar alıw ushın sorawlar ha’m tapsırmalar:
1. XIX-a`sirdin` ekinshi yariminda Hiywa-Rossiya qatnasiqlarinin` keskinlesiwinin’ sebepleri nede?
2. Patsha Rossiyasinin` Hiywani ha`m qaraqalpaqlar jerin basip aliwinda tiykarg’i maqset nede?
3. Patsha Rossiyasinin` koloniyaliq siyasatinin’ Qaraqalpaqstanda ju’giziliwi qanday aqi’betlerge ali’p keldi?