Qaraqalpaq tili hám ádebiyatı páninen test sorawları
2- Variant
1.Ózinde shayırlıq talantı bar, qaraqalpaq xalqınıń ataqlı jırawı Esemurat jırawdıń jırawshılıq sırların úyretgen ustazı kim?
A) Xojambergen jırawdan B) Ábdimurat jırawdan
С) Tájibay jırawdan D)Nurabilla jırawdan
2. 1910-jılı Qazan qalasında basılǵan “Shayır yaki aqınlar” jıynaǵında qaysı sóz shabari haqqında maǵlıwmatlar keltirilgen?
A) Asan qayǵı B) Ormanbet biy С) Soppaslı sıpıra jıraw D) Dosmanbet jiraw
3. Yusup has hajibtiń “Baxıtqa baslawshı bilim” shıǵarması qosıqtıń qaysı formasında jazılǵan lıǵın anıqlań?
A) Rubayı B) Dástan С) Muhammes D) Másnawiy
4. Tarıyxshılardıń bergen maǵlıwmatlarına qaraǵanda ol 1370-jılı Edil boyında tuwılıp,qaraqalpaq,qazaq hám noǵay ádebiyatı tarıyxında úlken iz qaldırǵan sóz sheberi bolǵan. Sóz kim haqqında ekenligi anıqlań?
A) Asan qayǵı B) Ormanbet biy С) Soppaslı sıpıra jıraw D) Dosmanbet jiraw
5. “Qırq qız”, “Bozuǵlan” dástanların jırlaǵan “Ózbekistan xalıq jırshısı” kim ekenligi tabıń?
A) Esemurat jırawdan B) Ábdimurat jırawdan С) Qurbanbay jırawdan D)Nurabilla jırawdan
6. Latın sózi bolıp,zatlıq degen mánisti bildiretuǵın , kórkem-óner menen ádebiyattıń eń tiykarǵı usılı sıpatında uzaq ásirlerden beri keńnen belgili súwretlew túri?
A) Portret B) Peyzaj С) Realizm D) Romantizm
7.Bilimli,intizamlı adamlarǵa baxıt bergey, Tóreli sóylegen adam toqsan jıl ómir kórgey. Iyesiniń iyisin ózge bilmes at biler, Kóshkenlerdiń qádirin ózge emes kóshek biler.
A) “Avesto” B) “Qorqıt ata kitabı” С) “Oǵuznama” D) “Orxon Enisey jazıwları”
8. Óz hikmetlerinde X ásirdi táriyiplep “Patsha menen wázirge-ádalat, móminge-qanaat, ázzige-miyrim-shápáát,jamanǵa-kesapat”-degen sózlerden baslaǵan ullı sóz sheberin anıqlań? A)Xoja Axmet Yassawiy B) Yusup Has Hajib
С) Maxmud Qashǵariy D) Axmed Yugnakiy
9. Muǵdar dáreje hám sın ráwishleri atlıq sózlerdi sıpatlap kelgende gápte qaysı aǵzanıń xızmetinde keledi?
A) Pısıqlawısh B) Anıqlawısh С) Baslawısh D) Tolıqlawısh
10. Feyildiń qaysı qosımtaları túbir sózge qosılıp, uqsatıw-salıstırıw mánisindegi hal feyillerdi jasaydı?
A) -ǵalı, -keli B) -mastan, -besten С) -gendey,- qanday D) -ıp, -ip. –may
11.Jıynaqlaw sanlar mánisi jaǵınan sanlıqtıń qaysı túrine laqın keledi? A) Sanaq san B) Qatarlıq san С) Bólshek san D) Toplaw san
12.Túbir sóz benen qosımtanıń, buwınlardıń, sóz dizbekleriniń arasındaǵı seslerdiń bir-birine tásir etip únlesip keliwi til iliminde ne dep ataladı?
A) Buwın únlesligi B) Ses únlesligi С) Ilgerili tásir D) Únleslik nızamı
13. Taman, deyin, shekem, salım tirkewishleri qaysı sepliktegi sózler menen qollanılıp, sol sózlerge qatnaslı orın, waqıt, qarsılıq mánilerin bildirip keledi?
A) Ataw sepligi B) Barıs sepligi С) Iyelik sepligi D) Shıǵıs sepligi
14. Baslawısh atlıqlasqan kelbetlik hám kelbetlik feyillerden bolıp, bayanlawısh atlıqtan bolsa, baslawıshtan keyin qanday irkilis belgisi qoyıladı? A) Útir B) Qos noqat С) Irkilis belgi qoyılmaydı D) Sızıqsha
15.Sózlerdiń sintaksislik baylanısı arqalı dúziletuǵın sóz dizbegi, gáp hám gáp aǵzaları, tekst til iliminiń qaysı bóliminde úyreniledi?
A) Morfologiya B) Punktuaciya С) Sintaksis D) Frazeologiya
16.Belgili bir ilim yamasa kásip-óner hám basqa tarawlarda anıq bir mánili bolıp kelgen sózlerge ne dep ataladı?
A) Kásiplik sózler B) Terminler С) Kóp mánili sózler D) Dialekt sózler
17. Hárbir fermer bes tonnadan dán aldı. Mısalda sanlıqtıń mánisi boyınsha qaysı túri berilgen? A) Bólshek san B) Shamalıq san С) Toplaw san D) Sanaq san
18.Kelbetlik feyildiń -ǵan, gen,-qan,-ken qosımtaları túbir hám dórendi feyillerge jalǵanıp feyildiń qaysı máhalındegi háreketti bildiredi? A) Házirgi máhál B) Keler máhál С) Ótken máhál D) Dawamlı házirgi máhál
19.Ekinshi kúni oqıw ádettegishe baslandı: muǵallim keldi,balalar onı húrmetlep kútip aldı. Berilgen mısalda mánisi boyınsha ráwishtiń qaysı túri keltirilgen? A) Waqıt ráwishi B) Orın ráwishi С) Sebep ráwishi D) Sın ráwishi
20.Sóylewshiniń gáptegi aytılǵan pikirgr, boljaw,isenim,gúman etiw, maqullaw, biykarlaw,tastıyıqlaw sıyaqlı qatnasların bildiretuǵın sózler ... delinedi. A) Tańlaq sóz B) Modal sóz С) Janapay D) Eliklewish
21. Kelbetlik sózler kóbinese qaysı sóz shaqabı menen baylanıslı?
A. almasıq B. feyil C. atlıq D. sanlıq
22. Sóz túrlewshi qosımtalardıń qaysı biri forma jasawshı bolıp ta qollanıladı?
A. seplik B. tartım C. kóplik D. betlik
23. O,tut baǵı, gúlgin japıraqlı,
Qushaǵıńdı saǵınıp keldim. Gáptiń qaysı aǵzası ayrımlanıp qollanılgan?
A. pısıqlawısh B. baslawısh C. tolıqlawısh D. anıqlawısh
24. K.Sultanovtıń poeziyalıq toplamların tabıń
A . “Aqdárya”,” Ájiniyaz”,”Altın dáwir”
B.”Dáwir táriypi”,”Altın dáwir”, “Waqıt qosıqları”
C.“Aǵalardıń áńgimesi”, ”Dáwir táriypi”
D.” Altın dáwir”, “Aqdárya”,” Ájiniyaz”
25. Qaysı stilde xalıqtıń jámiyetlik-siyasiy turmısı,olardı ádep-ikramlılıq ideyalar ruwxında tárbiyalaw, xalıq xojalıǵınıń jetiskenliklerin násiyatlaw gazeta-jurnal hám siyasiy ádebiyatlar arqalı iske asırıladı?
A. ilimiy B. publicistikalıq C. kórkem ádebiy D. rásmiy is qaǵazları
26. J.Aymurzaevtıń 1927-jılı shıqqan eń dáslepki qosıǵınıń atı?
A.” Tayarman” B.”Seniń toyıń Pirimbet”
C.”Ulım tıńla” D.”Teatr tuwılǵan otawım meniń”
27. Qospa dánekerler durıs berilgen juwaptı tabıń?
A. bazda, birese B. da,de, óytkeni C. gáhi, biraq D. birde, biraq ta
28. Qaysı ádebiy termin francuz tilinen alınıp “ayaq oyını” degen mánini ańlatadı?
A. peyzaj B. personaj C. ballada D sonet
29. Atlıqlasqan kelbetlik feyiller gápte … xızmetlerin atqaradı.
A. baslawısh, tolıqlawısh B. anıqlawısh, tolıqlawısh
C. baslawısh, bayanlawısh D. tolıqlawısh, pısıqlawısh
30. “Jetim-jesirlerge járdem ber, nápsi buzıq adamlardan ózińdı awlaq tut” dep násiyatlaǵan shayır?
A. Imam al-Buxariy B. Az Zamaxshariy
C. X.A.Yassawiy D. M.Qashqariy
31. Qaysı qatarda qospa sóz dizbegi berilgen?
A. Araldıń balıǵı, terektiń putaǵı B. sarı sınlı qız, salınǵan jańa jay
C. paxtanıń tárbiyasına qaraw, dermantinnen tigilgen portfel
D. kózdi ashıp jumǵansha barıp keliw, kók shópli dala
32. Aqshaxan Qoblannıń elin basıp alıw kerekligin aytıp Alshaǵırǵa kim arqal xat jiberedi?
A. Qarawsın B. Qarabiy C. Kóbikli D. Duǵdar menen Shamay
33. “Muhabbatnama” dástanınıń 156 bánti parsı tilinde jazılǵan al 317 bánti qaysı tilde jazılgan?
A. arab B. shaǵatay C. túrk D. qıpshaq
34. Qaysı qatarda bayanlawıshı háreket atı feyili menen kómekshi feyildiń dizbeklesiwinen bildirilgen iyesiz gáp berilgen?
A Tábiyattan jaqsılıq kútip otırıwǵa bolmaydı.
B. Sóytip, meni awıldı aralawǵa alıp ketti.
C. Bul zatlardı qozǵap bolmaydı.
D. Kósheniń shetine shekem júrip qaytqım keledi.
35. Kúnxojanıń “ Tánde janı qıynaladı, jipsiz kibi baylanadı” degen qatarları qaysı kórkemlew quralına mısal boladı?
A. teńew B. metonimiya C. epitet D. metafora
36. Ataw sepligindegi kelbetlik feyilge soń tirkewishi dizbeklesiwi arqalı baǵınıńqılı gáptiń qaysı túri dúziledi?
A. orın B. waqıt C. sebep D. sın
37. “Doslar baqlawımsha , adamnıń ómiri eki bólimnen ibarat. Birinshisi- doslar menen jasaw. Ekinshisi- dos izlep jasaw. Kózsiz doslıq eki jaqqa zıңan. Dostıńa súyew bola lamaǵan dostan erterek qashqan maqul” Uzindi qaysı shıǵarmadan alınǵan?
A. “Abaydıń qara sózleri” B.” Balalıqtaǵı umıtılmas waqıya”
C. “Qaraqalpaqnama” D.” Aqdárya”
38. Ismayıl sonsha jol júrdi, al elden dárek joq. Dizbekli qospa gáptin qaysı turi?
A. qarsılas dánekerli B. biriktiriwshi dán.
C. awıspalı dán D. gezekles dán
39. da/de,hám, jáne, taǵı, al dánekerlerdiń qaysı túri ?
A. awıspalı dánekerli dizbekli qospa gáp B. biriktiriwshi dánekerli
C. qarsılas dánekerli D. gezekles dánekerli
40. Berilgen mısallardan gezekles dánekerli dizbekli qospa gápti tabıń
A. Qızlar kól jaǵasında jıynalıptı, tek ǵana Gúlnur joq.
B. Hawa rayı birde túneredi, birde kún jadıraydı.
C. Aysuiw bıyıl lagerde boladı,yamasa ata-anasına járdem beredi.
D. Ishinde Nurımbet atam bar edi, átteń bunı ozi esitpey ketti.
Do'stlaringiz bilan baham: |