Qaraqalpaq ádebiyatí

AytPAsAM BOLMAs
Bolısqa saylanǵan, tompayıp urtı,
Tayaq tislegendey sorrıyǵan murtı,
Salıqtan shuwlasqan soraǵan jurtı,
Qoshımnıń xorlıǵın aytpasam bolmas.
Qast etip bes tilla salıpsań maǵan,
Hámeliń qolıńda, ne deyin saǵan,
Biy orın elattı qısqan, ońbaǵan,
Qoshımnıń xorlıǵın aytpasam bolmas.
Xiywa xannan keldi bıyıl Jánibek,
Úsh aǵashın qurdı, salıq óndirmek,
Adamdı asıwǵa boldı kóp kómek,
Qoshımnıń xorlıǵın aytpasam bolmas.
Jazıqsızdan úsh aǵashqa ildirgen,
Basın jarıp, tabanların tildirgen,
7 — Qaraqalpaq ádebiyatı, 11-klass

---

98
Altı ay sorap sonsha xalıqtı búldirgen,
Qoshımnıń xorlıǵın aytpasam bolmas.
Shıdamay usınsha awır salıqqa,
Ósken jerdi taslap kóshti xalıq ta,
Jánibek ılaysań saldı xalıqqa,
Onıń xorlıqların aytpasam bolmas.
QAytAMAn
Quda qálese awılǵa,
Azannan turıp qaytaman,
Megzep esken dawılǵa,
Barıp bayarıma aytaman.
Tezirek elime jetip,
Bulmannan alısqa ketip,
Úrp-ádetti úyrenip,
Awılǵa endi qaytaman.
Bazarlıq joq alıp barar,
Tuwǵanlar qolıma qarar,
«Ne taptıń?» — dep xalıq sorar,
Awılǵa endi qaytaman.
Xosh bolıń aǵa-iniler,
Aman-esen barǵıl senler,
Iláhiy shatalǵay menmenler,
Awılǵa endi qaytaman.
Zaman-zaman neshik zaman,
Qarabaslar aman-aman,
Ólmey jolda barar gúman,
Sonda da elge qaytaman.
Ketsem awılǵa jetermen,
Jetpesem ármanda ótermen,
Pániy dúnyanı netermen,
Sonda da endi qaytaman.

---

99
Men ózim yıǵlap allaǵa,
Nanbadım olla-billáǵa,
Aytar násiyat adamlarǵa,
Awılǵa endi qaytaman.
Tıyalmayman kózdiń jasın,
Xalıq jedi shóptiń basın,
Bul kúnlerdiń zarpı qurısın,
Awılǵa endi qaytaman.
Senler de keshikpey qaytıń,
Aǵa-inige sálem aytıń,
Azǵantay emes, mol aytıń,
Awılǵa erteń qaytaman.
Awıl-eller alıs biziń,
Kelip otır namıs biziń,
Girewlenip eki kózim,
Awılǵa erteń qaytaman.
Awıl emes, elatıma,
Aydın teńiz kólatıma,
Jetermen be muradıma,
Awılǵa endi qaytaman.
Biziń eldiń on segiz jasar,
Qızları bar húrge usar,
Xosh qalıńlar, Dosnazar,
Awılǵa erteń qaytaman.
Ol Xorezmdey ellerge,
Úrgenishtey jerlerge,
Sıyınıp endi pirlerge,
Elatqa endi qaytaman.
Birge júrgen ǵosh jigitler,
Kewlim súygen azamatlar,
Haqı tiymey qaytqan pátler,
Elatqa erteń qaytaman.

---

100
Xosh qalıńlar doslarım,
Birge ósken qurdaslarım,
On jeti joldaslarım,
Awılǵa endi qaytaman.
Sálem deń ata-anańa,
Ór jaǵıńdaǵı panańa,
Pák bolar etken gúnáńa,
Xosh qalıń elge qaytaman.
Túspeń bunday kúylerge,
Elińdegi biylerge,
Barıń, joralar, úylerińe,
Amanlıǵıńızdı aytaman.
Men tartaman azanda jol,
Birewge birew berip qol,
Kórgenimshe aman-saw bol,
Awılǵa endi qaytaman.
Endi bunday júrmek bar ma,
Ata-ananı kórmek bar ma,
Eli-jurtta ólmek bar ma,
Saw bolsam erteń qaytaman.
Bul islerni etkil qumar,
Awdarıp bozlardan tomar,
Bunı aytqan sorlı Omar,
Awılǵa elge qaytaman.