Qamariddin usmonov o‘zbekiston tarixi milliy istiqlol davri

Parlamentni shakllanti-
rishning konstitutsiyaviy -
huquqiy asoslari
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

6 0
bo‘yicha ko‘ppartiyaviylik asosida besh yil muddatga saylanadigan
250 nafar deputatdan iborat bo‘ladi.
O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi va „O‘zbekis-
ton Respublikasining Oliy Majlisi to‘g‘risida“ gi qonunga muvo-
fiq Oliy Majlisning mutlaq vakolatlari jumlasiga:
•
O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasini qabul
qilish, unga o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritish;
•
O‘zbekiston Respublikasining qonunlarini qabul qilish
hamda ularga o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritish;
•
O‘zbekiston Respublikasi ichki va tashqi siyosatining asosiy
yo‘nalishlarini belgilash va davlat strategik dasturlarini qabul qilish;
•
ma’muriy-hududiy tuzilish masalalarini qonun yo‘li bilan
tartibga solish, O‘zbekiston Respublikasining chegaralarini
o‘zgartirish;
•
boj, valuta va kredit ishlarini qonun yo‘li bilan tartibga solish;
•
davlat budjetini qabul qilish va uning ijrosini nazorat etish,
soliqlar va boshqa majburiy to‘lovlarni joriy qilish;
•
qonun chiqaruvchi, ijro etuvchi va sud hokimiyatlari tizi-
mini va vakolatlarini belgilash;
•
xalqaro shartnomalarni va bitimlarni ratifikatsiya (tas-
diqlash) va denonsatsiya (barvaqt to‘xtatish) qilish;
•
Oliy Majlisga va mahalliy vakillik organlariga saylov tayin-
lash, Markaziy saylov komissiyasini tuzish;
•
vakolati tugashi munosabati bilan O‘zbekiston Respubli-
kasi Prezidenti saylov kunini tayinlash;
•
Konstitutsiyaviy, Oliy va Oliy xo‘jalik sudlarini saylash;
•
Vazirlar Mahkamasi a’zolarini, Bosh prokuror va uning
o‘rinbosarlarini tayinlash va lavozimidan ozod etish to‘g‘risidagi
Prezident farmonlarini tasdiqlash hamda O‘zbekiston Respub-
likasi Konstitutsiyasida nazarda tutilgan boshqa vakolatlarni
amalga oshirish kiradi.
Saylov kunigacha 25 yoshga to‘lgan O‘zbekiston Respubli-
kasining fuqarolari parlamentga saylanish huquqiga  egadirlar.
Bunda ularning kelib chiqishi, ijtimoiy va moddiy ahvoli, irqiy va
milliy mansubligi, jinsi, ma’lumoti, tili, dinga munosabati,
faoliyat turi bo‘yicha hech qanday cheklashlarga yo‘l qo‘yil-
maydi. Shu bilan birga, „Oliy Majlisga saylovlar to‘g‘risida“gi
Qonunda belgilanganidek, sudlangan, saylov tayinlangan
kungacha o‘tgan 5 yil mobaynida O‘zbekiston hududida yasha-
magan, harbiy ixtisosli, diniy xizmatchi fuqarolar deputatlikka
nomzodlar ro‘yxatiga olinmaydilar.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

6 1
Hokimiyatni taqsimlash tamoyilini amalda bajarish maqsad-
laridan kelib chiqib, shu narsa belgilab qo‘yilganki, hukumat
a’zolari, sudyalar, prokuratura organlarining mansabdor shaxs-
lari, vazirlik idoralari rahbarlari va ularning o‘rinbosarlari, ijro
etuvchi hokimiyat organlarining mansabdor shaxslari (vilo-
yat, tuman, shahar hokimlari bundan mustasno) Oliy majlis
deputati bo‘la olmaydilar.
O‘zbekiston Respublikasi Oliy Ken-
gashining 1994- yil sentabrda bo‘lib
o‘tgan XVI sessiyasi 1994- yil 25- de-
kabr kuni Oliy Majlisga, viloyat, shahar va tuman kengash-
lariga saylovlar o‘tkazishga qaror qildi.
1994- yil 14—15- noyabrda Òoshkentda Oliy Majlisga saylov
o‘tkazuvchi okrug saylov komissiyalari raislarining uch kunlik
seminari bo‘lib o‘tdi. Seminarda respublikada saylov tizimini is-
loh qilish, saylovni muvaffaqiyatli o‘tkazish uchun zarur shart-
sharoitlar yaratish masalalari muhokama etildi. Seminar-
kengashda Birlashgan Millatlar Òashkilotining O‘zbekistondagi
vakili