Qadriyatlar falsafasi

Uyg`onish davri XIV- asrdan XVII- asrgacha bo`lgan davrni o`z ichiga 
oladi
. Bu davr qirollik hokimiyatini absolyut monarxiyaga aylanishi va 
mustahkamlanishi, ilk kapitalizimning vujudga kela boshlashi, feodal jamiyatining 
barham topishi bilan xarakterlanadi. Feodalizmdan sekin-asta kapitalizmga o`tish 
ro`y bera boshlaydi. 
 YAngi davr markazlashtirilgan hokimiyatning kuchayishi bilan bir vaqtda 
feodal tarqoqligini tugatish talablari kuchayib bordi. Sanoat ishlab chiqarish, 
kemasozlik, harbiy ishni rivojlantirish ehtiyojlari yangi ilmiy tadqiqot metodlarini, 
o`rta asrchillikka xos sxolastikadan voz kechishni taqazo qilar edi. 
Paydo bo`la boshlagan burjua mafkurasi nomoyondalari diniy aqidalarga 
nisabatan tanqidiy munosabatda bo`ladilar, mustaqil ilmiy tadqiqotga intilish 
kuchaydi. Insoniy ehtiyojlar birinchi o`ringa chiqdi. Olimlar insonning ijodiy 
imkoniyatlari, uning aql-idrok qudratini ulug`ladilar. Antik madaniyatning qayta 

---

tiklanishi, diniy Reformatsiya, tabiatshunoslik fanlarining vujudga kela boshlashi 
uyg`onish davrining asosiy xususiyatidir. 
Bu o`zgarishlar siyosiy fikr sohasida ham o`z aksini topdi. yangi siyosiy 
ta`limotlarda cherkovga bog`lik; bo`lmagan, markazlashgan dunyoviy davlat tuzish 
talablari yuzaga kela boshladi. Bu yangi g`oyalarning himoyachisi va targ`ibotchilari 
Italiyada Makiavelli, Frantsiyada Boden hisoblanadi.