Qadimgi yunon mutafakkiri (Arastu) Aristotel

Parallel toklar orasidagi masofa 
skalyar kattalik bo‘lib, R harfi 
bilan belgilanadi. [R]=1 m 
m
H
A
N
10
4
;
m
H
A
N
10
2
2
k
2
7
o
2
7
o
=
×
p
=
m
=
×
=
p
m
m
=
-
-
1 Amper deb
– vakuuamda bir – biridan 1 m masofada joylashgan 
cheksiz uzun va o‘ta ingichka o‘zaro parallel 2 ta simning har 1 
metrida 2·10
–7
N kuch hosil qiladigan tok kuchiga aytiladi. 

---

@FizikaTermiz Bahodir Davlatov 
@FizikaTermiz Bahodir Davlatov 
- 65 - 
- 65 - 
86. Bio – Savar – Laplas qonuni. 
O‘tkazgichlarning magnit maydon induksiyasi. 
Magnit maydon uchun superpozitsiya prinsipi 
Bio – Savar – Laplas qonuni:
I tok o‘tayotgan o‘tkazgich 
Δ
l 
elementini fazoning biror A nuqtasida hosil qilayotgan magnit 
maydoni induksiya vektori B
r
D
quyidagicha: 
a
p
D
m
m
=
D
sin
R
4
I
B
2
o
l
r
1. Magnit maydonga kiritilgan cheksiz to‘g‘ri tokning R masofada 
hosil qilgan magnit maydon induksiyasi quyidagicha: 
R
2
I
H
R
2
I
B
o
p
=
p
m
m
=
r
r
2. Magnit maydonga kiritilgan aylanma tok markazidagi magnit 
maydon induksiyasi quyidagicha: 
R
2
I
H
R
2
I
B
o
=
m
m
=
r
r
3. Magnit maydonga kiritilgan tokli g‘altakning (solinoid) magnit 
maydon induksiyasi quyidagicha: 
B=
μ
o
μ
In 
H=In 
4. Magnit maydonga kiritilgan tokli taroidning magnit maydon 
induksiyasi quyidagicha: 
R
2
IN
H
R
2
IN
B
o
p
=
p
m
m
=
r
r
Magnit maydon uchun superpozitsiya prinsipi: 
Fazoning biror nuqtasidagi natijaviy magnit maydon induksiyasi har 
bir tokli o‘tkazgichning o‘sha nuqtadagi magnit maydon induksiya 
vektorlarining yig‘indisiga teng bo‘ladi. 
n
2
1
B
...
B
B
B
r
r
r
r
+
+
+
=
Maydonning ihtiyoriy nuqtasidagi magnit induksiya vektori moduli 
va yo‘nalishi bir xil bo‘lsa, bunday maydon