Qadimgi yunon mutafakkiri (Arastu) Aristotel

Elektron emissiya hodisasi 
3. Vakuumda elektr toki 
Vakuumda elektr tokini erkin elektronlarning tartibli harakati hosil 
qiladi. 
Vakuumda elektr tokining magnit ta’siri kuzatiladi. Issiqlik va 
kimyoviy ta’sir kuzatilmaydi. 
Vakuumda elektr tokining o‘tishini o‘rganish uchun vakuumli 
shisha balonning ichiga 2 ta metall plastinka mahkamlanadi. 
Plastinkalardan biri tok manbaining (+) qutbiga ulanadi va u anod 
deyiladi. Ikkinchisi manbaning (–) qutbiga ulanadi va u katod 
deyiladi. 
Katod sitri yoritilsa yoki qizdirilsa, undan elektronlar uchib chiqadi 
va quyidagicha energiyaga ega bo‘ladi. 
eU
A
;
2
m
E
chiq
2
k
=
u
=
Uchib chiqqan elektron anod sirtiga yetib borishi uchun quyidagi 
shart bajarilishi kerak. 
chiq
2
chiq
k
A
2
m
A
E
³
u
³
m
eE
a
;
md
eU
a
;
m
eU
2
=
=
=
u
1. Katod sirti qizdirilganda undan elektronlarning ajralib chiqishi 
termoelektron
emissiya deyiladi. 
2. Katod sirti yoritilganda undan elektronlarning ajralib chiqishi 
fotoelektron
emissiya deyiladi. 
3. Kuchli elektr maydon ta’sirida metaldan elektronlarni ajralib 
chiqish hodisasiga 
avtoelektron
emissiya deyiladi. 
4. Musbat ion ta’sirida katoddan elektronlarni ajralib chiqishiga