Qadimgi turkiy til fanining predmeti, maqsad va vazifalari. Ularning topilishi, O‘qilishi. Qadimgi turkiy obidalar va turkiy yozuvlar



Download 78,44 Kb.
bet6/10
Sana13.06.2022
Hajmi78,44 Kb.
#665819
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Bog'liq
1-maruza

O (o‘qu)harfi. Bu harf uchi o‘ngga qaragan burchak shakliga o ega. O‘qu harfi lablangan til orqa o va u unlilarini bildiradi: zGu oğuz - oʻgʻiz, zquT toquz - toʻqqiz, uxDQ qadğu – qayǧu (BX).
Ö (o‘ku) harfi. Bu harf bir butun va ikki yarim tayoqchadan tuzilib, yarim tayoqchalar burchak hosil qilgan holda butun tayoqchaning o‘ng tomoniga, yarmidan yuqorisiga quyidagi ilgaklarda birlashtiriladi: w. Bu harf lablangan til oldi ö va ü unlilarini bildiradi: wrtw ötrü - keyin, Frwt rk - turk, xLv ul - ulugʻ (KT).
E harfi. Bu harf O‘rxun yodgorliklarida yo‘q. Buning shakli ayqashgan yoki yondoshgan ikki yoy yoki burchakdan iborat: e. Bu harf e tovushini bildiradi.
Quyidagi harflar lab undoshlarini bildiradi:
P (pi) harfi. Bu harf p harfidan ilgagining chap tomonga qaraganligi bilan farqlanadi p va p fonemasini anglatadi: ap apa – opa (O‘ngin), poQ qop – butunlay (KT), pL alp – pahlavon (To‘n).
B (ab)harfi. B b fonemasining “yo‘g‘on”, b harfi “ingichka” variantini bildiradi: DoB bod - urug‘, NDoB bodun – xalq, Glib bilig – bilim, aGlib bilgä – dono (Ton).
M (mi) harfi. Bu harf m fonemasini anglatadi va m shakliga ega. Transkriptsiyada ham, translitertsiyada ham m harfi bilan ifodalanadi: ixmQ qamağï
– hammasi, imrgj - yigirma, auuB zms semiz buqa – semiz buqa (To‘n).
Til oldi tish undoshlari: T (at) harfi. T, Ô harflari t fonemasining “qalin” variantini, t esa “ingichka” variantini bildiradi. Bu harf transliteratsiyada t harfi bilan ko‘rsatiladi. T belgisi ko‘proq yenisey manbalarida, Ô esa orxun bitiglarida uchraydi:

Download 78,44 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish