Qadimgi Sharq Qadimgi sivilizatsiyalar. Qadimgi Sharq Birinchi sivilizatsiya. Reja

Qadimgi sharq tsivilizatsiyasi. Insoniyat tarixida ibtidoiy jamoadan tsivilizatsiyaga o‘tish shaharlarning paydo bo‘lishi, ularning hokimiyat va diniy markaz sifatida shakllanishi ibodatxona, saroylar qurilishi, yozuvni paydo bo‘lishi bilan va shuningdek jamiyatda turli sinflar va davlatchilikni paydo bo‘lishi bilan boshlanadi. Tabiiyki, tsivilizatsiyalar tarixi Qadimgi Sharqda er.av. IV ming yilliklardan jamiyatning taraqqiyoti natijasida turli ijtimoiy qatlamlarni paydo bo‘lishi bilan boshlanadi. Qadimgi Sharq tsivilizatsiyasi turli geografik hududlarda, turli davrlarda tugallandi. Jumladan Old Osiyoda Qadimgi Sharq tarixi Makedoniyalik Iskandarning yurishlari (er. av. IV asr.) bilan tugallandi, Janubiy va Sharqiy Osiyo mamlakatlari uchun eramizning II ming yilligining ikkinchi yarmigacha davom etdi. “Qadimgi Sharq” geografik tushunchasi shimoliy-g’arbiy Afrikadan Tinch okeanigacha va buyuk cho‘ldan Hind okeani va Saxaragacha bo‘lgan ulkan hududni qamrab oladi. Asosan bu hudud subtropik iqlimli, yozi juda issiq va quruq, yumshoqligi bilan ko‘zga tashlanadi.
Birinchidan, insonlarda tashkiliy ahamiyatga, ikkinchidan xalqlararo xarakteristikasining sivilizatsiyasidan kelib chiqishning ahamiyati.
A. Misol uchun, Mesopotamiya va Misr sivilizatsiyalar shaharlari o`zining harbiy va geografik o`rni va oldi-sotti savdo aloqalari rivojiga ega bo`lgan, lekin ular bir- biridan farq qilgan.
1. Misrda ko`proq haykaltaroshlikda o‘lim va o‘limdan keyingi hayotga ko`proq e`tibor berganlar. Jumladan, Misr madaniyatiga ham.
2. Mesopatamiyada esa, badiiy va adabiy asarlar bo‘lishiga bo‘lgan istak bir oz ko‘proq bo`lgan.
3. Misrliklar ayollarga erkinlik berish tarafdori bo`lganlar.
4. Misrliklar, bolalarni o`ldirishga qarshilik qilganlar.
5. Madaniyat va siyosiy tomondan ham sivilizatsiyada ma`lum bir yo`nalish yo`lga qo`yilgan.
B. Mesopatamiya va Misrdagi rivojlanishda asosiy urg`u bir - biri bilan solishtirish bo`lgan.
1. Harappa sivilizatsiyasi nozik shaharlarini yanada yuksalishi va rivojlanishida asosiy urg`u shunga qaratilgan.
2. Xitoy madaniyatida boshqaruvga judda katta e`tibor berganlar.